Więźba dachowa przygotowywana jest tradycyjnie przez ekipę ciesielską na placu budowy, po przywiezieniu odpowiedniej jakości drewna z tartaku. Jej wykonanie zajmuje sporo czasu i kosztuje jeszcze więcej wysiłku. Inwestorzy którym zależy na czasie coraz przychylniejszym okiem spoglądają w kierunku prefabrykowanych więźb dachowych, które składają się z mniejszych fragmentów, tzw. wiązarów kratowych (kratownicowych).
Wiązary trafiają na miejsce budowy gotowe do montażu, przez co skraca się okres potrzebny do oddania nieruchomości do użytku. Tego typu rozwiązania w wielu zachodnich krajach, zwłaszcza w Skandynawii, wyparły inne sposoby przygotowywania więźby dachowej.
Drewniane wiązary kratowe
Ze względu na materiał, z którego zbudowane są wiązary wyróżnić można wiązary drewniane – zdecydowanie najpopularniejsze, a także wiązary stalowe i żelbetowe. Popularność drewna wynika wprost z jego niskiej ceny, uniwersalności i doświadczenia w wykorzystywaniu tego materiału do budowy więźby dachowej. Decydujące są jednak właściwości wysuszonego (o wilgotności nie wyższej niż 15-18%) drewna, a więc wytrzymałość na rozciąganie i ściskanie, a także odporność na ataki grzybów, pleśni czy insektów.
Do produkcji wiązarów wykorzystuje się zwykle sosnową lub świerkową tarcicę wysokiej klasy, którą dodatkowo impregnuje się, by zabezpieczyć materiał przed czynnikami biologicznymi i wzmocnić ochronę przed ogniem. Wszystkie wyprodukowane w Polsce wiązary muszą posiadać znak CE, oznaczający zgodność z unijnymi dyrektywami.
Wiązary kratowe w budownictwie mieszkaniowym i przemysłowym
Obecna technologia jest tak zaawansowana, że firmy są w stanie przygotować prefabrykowane wiązary kratowe z drewna, które będą odpowiedzią na zapotrzebowanie każdego inwestora. Najczęściej wykorzystywane są w budownictwie mieszkaniowym, zwłaszcza w konstrukcjach z dwuspadowym dachem z nieużytkowym poddaszem, obiektach gospodarczych i dachach wielopołaciowych.
Przy odpowiedniej konstrukcji wiązarów jest również możliwość stworzenia poddasza użytkowego. Sprawdzają się również przy wznoszeniu obiektów rolniczych (na przykład ujeżdżalni koni), usługowych (markety), przemysłowych (hale fabryczne) czy sportowych (jak choćby korty tenisowe).
Szybki montaż i lekkość konstrukcji
Wielu inwestorów docenia fakt, że wiązary kratowe umożliwiają szybki montaż i postępy w budowie. Kratownice drewniane dają również możliwość wykonania prac budowlanych zimą. Zalet jest więcej – ich lekka konstrukcja sprawia, że idealnie nadają się do tworzenia więźby dachowej w domach z drewna i wszędzie tam, gdzie niemożliwe jest wykonanie ciężkich więźb dachowych.
Wiązary kratowe dają też możliwość tworzenia konstrukcji o rozpiętości do 30 metrów bez konieczności wykonywania pośrednich podpór, stwarzając inwestorom ogromną dowolność aranżacyjną. Do niedawna przy tego typu projektach konieczne było stosowanie droższych i cięższych rozwiązań opartych na stali.
Wiązary kratownicowe – konkretne oszczędności
Największe oszczędności da zastosowanie wiązarów kratowych przy konstrukcji więźby dachowej domu z dachem dwuspadowym, nieco mniejsze – czterospadowym. Na podniesienie kosztów więźby kratowej wpływa też stopień skomplikowania dachu – im bardziej jest on złożony, tym cena wyższa (tak jest również w przypadku tradycyjnej więźby i innych elementów dachu) – wynika to z faktu, że trzeba przygotować wiązary o zróżnicowanych kształtach.
Oszczędności można osiągnąć także na etapie projektowym – zastosowanie więźby z wiązarów kratowych umożliwia wyeliminowanie z projektu drogiego stropu betonowego, a to z kolei pozwala na zaprojektowanie innego rodzaju fundamentów i ścian o lżejszej konstrukcji.
Minusem pracy z prefabrykowaną więźbą dachową przy większych nieruchomościach jest fakt, że rozładowuje się ją z transportu i montuje za pomocą dźwigu. Warto wziąć to pod uwagę już na etapie projektu, bo może okazać się, że działka nie ma dogodnego położenia i wielkości pozwalającej na manewrowanie tego typu pojazdem. Producenci wiązarów kratowych umożliwiają jednak podzielenie ich na czas transportu i późniejsze zamontowanie na terenie budowy. Przedłuża to jednak nieco pracę.
W przypadku parterowych domów z niewielką rozpiętością dachu sprawna ekipa ciesielska, dzięki wiązarom kratowym jest w stanie ułożyć go nawet w ciągu dnia. Bardziej wymagające konstrukcje z dachami wielopołaciowymi potrzebują bardziej zaawansowanych prac, które potrwać mogą nawet około tygodnia.
Warto wiedzieć, że firmy, które oferują wiązary kratowe najczęściej również zapewniają ich profesjonalny montaż.