Tymczasem, o popełnienie błędów podczas wykonywania więźby dachowej wcale nie jest trudno. Aby ich uniknąć lub móc w porę zapobiegać warto poznać tzw. punkty krytyczne więźby. Wiele można naprawić i skorygować nawet po zamontowaniu konstrukcji, ale znacznie gorzej, jeżeli błędy wyjdą na jaw po oddaniu budynku do użytku. Są trzy etapy powstawania dachu w budynku jednorodzinnym, w czasie których możliwe jest wychwycenie błędów związanych z więźbą. Należą do nich:
- etap projektowania dachu,
- etap zakupu materiału na więźbę dachową,
- etap montażu konstrukcji.
Błędy projektanta to najpoważniejsze z możliwych do popełnienia, mogące prowadzić nawet do katastrofy budowlanej. Jednakże bez fachowej wiedzy konstruktorskiej nie zdołamy ich wychwycić. Problem z powyższym może mieć także mniej doświadczony i mało spostrzegawczy cieśla. Na tym etapie nie pozostaje nam zatem nic innego, jak wybrać kompetentnego konstruktora i zaufać jego profesjonalizmowi. Warto nadmienić, że za błędy odpowiada on prawnie, więc powinien wystrzegać się ich, jak przysłowiowego ognia.
Materiał na więźbę dachową
Przed zakupieniem materiału na więźbę dachową warto zorientować się, czy jakość tarcicy jest odpowiednia. Wychwycenie wad surowca na tym etapie pozwala bowiem zapobiec późniejszym problemom z użytkowaniem dachu. Drewno na więźbę zawsze można wymienić lub samodzielnie rozpocząć procesy uzdatniania go. Z uwagi na fakt, że tartaki nie udzielają gwarancji na zakupione drewno, przed jego odbiorem warto sprawdzić nie tylko to, czy drewno zostało docięte zgodnie ze wskazaniami, ale także, czy nie posiada ono istotnych wad. Do najbardziej typowych wad tarcicy należą:
- sęk przechodzący – występowanie sęka, przerastającego na przestrzał element konstrukcyjny na więźbę – dyskwalifikuje taki element. Ze względu na znaczne osłabienie jego trwałości - zupełnie nie nadaje się on do użycia;
- sęk chory – to sęk, który wypadł z drewna, pozostawiając w nim dziurę. Element można zastosować na więźbę, ale po przecięciu go w miejscu dziury i jej usunięciu;
- duże zagęszczenie sęków – przyjmuje się, że 2-3 sęki występujące na 1 m² drewna – powodują takie jego osłabienie, że drewno nie może zostać zastosowane na więźbę;
- pęknięcie - w przypadku jeżeli pęknięcie występuje na dłuższej części elementu drewna, a jego grubość wynosi 1-2 mm, to element taki nie jest odpowiedni na konstrukcję dachu;
- zakorek – czyli inaczej wrośnięcie kory w drewno. O ile defekt występujący w elemencie drewna pojedynczo można odciąć i element wykorzystać, a tyle większa ilość zakorków powoduje, że drewno nadaje się wyłącznie na opał;
- huba – różowo-pomarańczowy grzyb powoduje miękką zgniliznę drewna i sprawia, że drewno jest praktycznie nieużyteczne w budownictwie;
- skręt włókien – zmniejsza w sposób znaczny wytrzymałość materiału, a w związku z powyższym drewno nie może być wykorzystane na konstrukcję więźby dachowej.
Oprócz defektów drewna możliwych do zauważenia przy dokładnym przyjrzeniu się materiałowi - istnieje jeszcze kilka czynników, które decydują o jego trwałości, wytrzymałości i odporności na korozję biologiczną i inne uwarunkowania zewnętrzne. Do najbardziej istotnych należy wilgotność drewna, sposób jego przechowywania i impregnacja.
COMPONENT {"params":{"text":"Jak kupić dobre drewno na więźbę?","id":"jak-kupic-dobre-drewno-na-wiezbe"},"component":"subheading"}
Zakup odpowiedniego drewna na więźbę dachową, to połowa sukcesu do powstania prawidłowej i solidnej konstrukcji. Drewno nie powinno przede wszystkim posiadać felerów, tj. sęk przechodzący, sęk chory, większa ilość sęków, zakorek, pęknięcie, huba, czy skręt włókien. Występowanie większości wymienionych defektów powoduje, że drewno nie nadaje się na dach. Ponadto warto zwrócić uwagę, jak drewno jest przechowywane i magazynowane w danym tartaku. Tarcicy nie należy bowiem układać bezpośrednio na gruncie, na posadzkach z betonu lub w pobliżu innych źródeł wilgoci. Elementy drewniane powinny też być odpowiednio wentylowane. Zatem ich warstwy powinny oddzielać od siebie przekładki z listewek. Drewno nie powinno być także wystawiane na długotrwałe i silne nasłonecznienie, jak i powinno posiadać odpowiednią wilgotność i być prawidłowo zaimpregnowane.
Właściwa wilgotność drewna na więźbę
Określa się, że drewno o wilgotności wyższej niż 24% kategorycznie nie nadaje się do zastosowania na konstrukcję więźby dachowej. Powinno ono mieć wilgotność na poziomie 15 – 18%. Jeżeli wilgotność drewna jest zbyt wysoka – surowiec należy poddać osuszeniu. Do sprawdzenia wilgotności materiału służy wilgotnościomierz, za pomocą którego można dokonać pomiaru wilgotności zarówno na powierzchni zewnętrznej drewna, jak i na jego przekroju poprzecznym. W przypadku stwierdzenia właściwej wilgotności drewna w jego przekroju i podwyższonej na powierzchni zewnętrznej – elementy na więźbę należy odpowiednio dosuszyć. Dokonuje się tego składując drewno pod zadaszeniem, układając je tak, aby warstwy nie przylegały do siebie. W powyższym celu należy zastosować przekładki, na które nadają się zwykłe odpady budowlane.
Przechowywanie drewna na więźbę
Aby więźba mogła przez długie lata wypełniać swoje funkcje i pozostawać w nienaruszonym stanie – należy wystrzegać się błędów – często popełnianych w związku z przechowywaniem i magazynowaniem drewna, które ma zostać na nią przeznaczone. Wbrew pozorom – drewno, to surowiec delikatny. Należy składować je tak, aby nie zawilgotniało, miało odpowiednią wentylację i nie było narażone na długotrwałe i silne nasłonecznienie. Trzeba zwracać uwagę na sposób układania elementów drewnianych, gdyż mogą się one odkształcać. Konieczne jest również stosowanie przekładek między warstwami elementów na więźbę. Zabieg taki gwarantuje bowiem odpowiednią wentylację tarcicy. Drewna nie należy magazynować bezpośrednio na gruncie, na betonowych posadzkach i w pobliżu źródeł wilgoci. Przestrzeganie powyższych zaleceń pozwala na pozyskanie materiału o odpowiednich dla dachu – parametrach.
Impregnacja drewna na więźbę
Drewno o zabarwionej na niebieskawo, zielono lub pomarańczowo powierzchni – to teoretycznie drewno impregnowane. Jest tak jednak tylko teoretycznie, gdyż już jednokrotne pomalowanie surowca impregnatem zabarwia zewnętrzną powierzchnię drewnianych elementów. Tymczasem, aby impregnacja spełniała swoją rolę – na drewno należy nakładać kilka warstw środka impregnującego.
Liczbę tych warstw na ogół określa producent stosowanego impregnatu. Aby sprawdzić, czy sprzedawca nie chce nas oszukać, należy obejrzeć przekrój kupowanego elementu. Danym kolorem powinna być zabarwiona większa część jego powierzchni. Starajmy się raczej nie kupować drewna impregnowanego środkami bezbarwnymi lub stosujmy takie preparaty samodzielnie. Tylko wówczas można mieć gwarancję, że ilość położonych warstw będzie właściwa.
Wykonanie więźby, czyli praca cieśli
Jak w każdym innym zawodzie, tak w przypadku cieśli są wykonawcy staranni i rzetelni, jak i tacy, którzy stawiają raczej na ilość zmontowanych konstrukcji, aniżeli na ich jakość. Mimo iż za każdym razem ekipa ciesielska ma obowiązek wykonywać prace zgodnie z założeniami konstruktora – niekiedy dzieje się inaczej. Powinniśmy bezwzględnie sprawdzać, czy stan rzeczywisty robót nie odbiega od tego, co przewiduje projekt. Jednak na tym etapie nasze możliwości w wychwyceniu ewentualnych błędów praktycznie się kończą. Aby mieć całkowitą pewność co do prawidłowości prowadzonych prac – warto zastanowić się nad wynajęciem inspektora nadzoru. Osoba taka, dysponuje wiedzą i kwalifikacjami, których niestety my sami na ogół nie mamy. W przypadku, kiedy z różnych względów nie możemy wynająć kogoś do nadzoru – sprawdzajmy przynajmniej takie elementy, jak:
- solidność połączeń poszczególnych elementów więźby (ilość zużytych gwoździ powinna być taka, jaką założył konstruktor, płytki perforowane lub łączniki stalowe nie mogą odstawać od powierzchni drewna),
- impregnację drewna w miejscach przecięcia belek (na tych niewielkich powierzchniach również może dojść z czasem do powstania, grzybów i pleśni, a w ostateczności do uszkodzenia konstrukcji),
- właściwe podparcie wszystkich elementów (jętki nie mogą znajdować się ani nad, ani pod płatwią),
- dokładność docięcia elementów i ich ustawienie w pionie i poziomie (niedokładność cieśli
w tym zakresie wykryją w niedługim czasie dekarze, którzy nie będą w stanie prawidłowo pokryć dachu), - solidność dokręcanie nakrętek śrub i używanie pod nie podkładek (drewno pracuje, a co za tym idzie – słabo dokręcone nakrętki mogą się poluzowywać. Więźba w ostateczności może utracić swoją stabilność).
