Wymiana pokrycia dachu

Zgodnie z wymogami przepisów prawa budowlanego przed przystąpieniem do robót budowlanych związanych z wymianą pokrycia dachowego, rzeczoznawca  budowlany powinien ocenić stan techniczny konstrukcji nośnej dachu czyli więźby dachowej. W zależności od zakresu prac przeprowadzanych podczas wymiany dachu, trzeba ten fakt zgłosić lub uzyskać  pozwolenie na budowę. W pewnych przypadkach w ogóle nie trzeba informować urzędów o planowanych pracach.

Kiedy potrzebne jest zgłoszenie, pozwolenie na budowę:

• Zgłoszenie (urząd miasta na prawach powiatu lub starostwo) jest obowiązkowe, kiedy dom znajduje się przy granicy działki lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytku.
• Pozwolenie na budowę jest obligatoryjne, gdy wymiana dachu spowoduje większe zacienienie terenów sąsiednich oraz w przypadku nadbudowy domu, który znajduje się mniej niż 3 metry od granicy.
• W przypadku wolnostojących domów jednorodzinnych, których powierzchnia oddziaływania całkowicie mieści się na terenie działki, nie potrzebne jest ani zgłoszenie, ani pozwolenie na budowę.

Niestety w praktyce często okazuje się, że przepisy są różnie interpretowane, warto więc sprawdzić, jak wygląda sytuacja na terenie gminy, w której mieszkamy.

Przy okazji wymiany pokrycia dachowego należy wymienić lub naprawić elementy nośne dachu, które uległy degradacji, zawilgoceniu, zagrzybieniu lub zostały zniszczone przez szkodniki żerujące w drewnie. Do robót związanych z układaniem nowego pokrycia można przystąpić dopiero po naprawie więźby dachowej. Poniżej rozpatrzymy kilka możliwych wariantów przebudowy, w zależności od rodzaju istniejącego pokrycia i podłoża pod pokrycie. I tak, podłożem pod pokrycie dachowe może być:

• deskowanie (pod papę lub blachę płaską lub gont bitumiczny). Gdy jest w dobrym stanie technicznym lub tylko w nieznacznym stopniu zniszczone przez szkodniki biologiczne drewna, można je pozostawić na dachu. Jeżeli natomiast stan zniszczenia jest znaczny, to należy je rozebrać. Niezależnie od tego, w jakim stanie jest deskowanie, leżące na nim pokrycie należy usunąć;
• łaty i kontrłaty (pod blachę trapezową, blachodachówkę, dachówkę ceramiczną i betonową). Jeżeli nowym pokryciem ma być dachówka ceramiczna lub betonowa, konstrukcję należy rozebrać bez względu na stan techniczny, bo pod te pokrycia musi być dostosowany odpowiedni rozstaw łat. Natomiast jeśli wybierzemy blachę, a konstrukcja jest w dobrym stanie, to można ją wykorzystać.

• dach ocieplony - gdy poddasze ma być ogrzewane i wykorzystane do celów mieszkalnych (w takim przypadku ocieplenia wymagają połacie dachowe),
• dach nieocieplony - gdy poddasze ma być nieogrzewane i przeznaczone jedynie na cele gospodarcze (tu wystarczy ocieplić strop).

Poniżej rozpatrujemy kilka przypadków remontów dachu.

Jako pierwszy przykład posłuży dach z pokryciem z papy lub blachy płaskiej na deskowaniu, deskowanie w dobrym stanie technicznym. 

Dach ocieplony. Po zdjęciu istniejącego pokrycia odsłania się deskowanie. Dalsze działania zależą od tego, jakie pokrycie ma być położone na dachu. Generalnie deskowanie trzeba pokryć specjalną folią wstępnego krycia - membraną (przeznaczoną na sztywne poszycia) lub papą podkładową. Jeśli nowym pokryciem ma być dachówka ceramiczna lub cementowa, należy przygotować ruszt z kontrłat i łat. 

Pomiędzy krokwiami od strony strychu układa się wełnę mineralną od deskowania aż do dolnej płaszczyzny krokwi. W przypadku krokwi o małym przekroju należy od spodu przybić odpowiedniej grubości nadbitki dla uzyskania większej przestrzeni do ocieplenia.

Termoizolację (jako ocieplenie dachu najczęściej stosuje się wełnę mineralną) od strony wnętrza domu należy przykryć paroizolacją - folią nie przepuszczającą pary wodnej. Ostatnią warstwą jest wykończenie od wewnątrz: płyty gipsowo-kartonowe, boazeria lub panele ścienne.

Dach nieocieplony. Gdy poddasze służy tylko do celów gospodarczych, kolejność robót jest taka sama, nie ociepla się jedynie połaci dachowych, rezygnuje się z paroizolacji i wykończenia od wewnątrz. Folię wstępnego krycia należy zastosować dla ochrony pomieszczeń przed zalaniem podczas deszczu. W razie potrzeby połacie dachowe zawsze można docieplić.

Remont dachu - przykład 2. Wymiana pokrycia i deskowania

A co w przypadku, kiedy zniszczone jest nie tylko pokrycie dachu, ale także jego poszycie (deskowanie)?

Dach ocieplony. Różnica w wykonywaniu robót w stosunku do poprzedniego wariantu polega na demontażu deskowania. Po usunięciu deskowania połacie dachowe należy pokryć folią wstępnego krycia, przybić kontrłaty, łaty i położyć nowe pokrycie (np. blachodachówkę, blachę trapezową lub dachówkę ceramiczną albo cementową).

Folia wstępnego krycia zabezpiecza konstrukcję nośną dachu oraz ocieplenie przed wilgocią z zewnątrz. Natomiast nie jest 100% zabezpieczeniem przed złymi warunkami atmosferycznymi, w szczególności porywistym wiatrem, śniegiem, czy ulewnym deszczem. Nie należy więc zwlekać z montażem pokrycia. Warto wybrać folię wysokoparoprzepuszczalną, bo wtedy nie trzeba pozostawiać szczeliny wentylacyjnej między nią, o warstwą ocieplenia.

Pod folią wstępnego krycia, pomiędzy krokwiami montuje się ocieplenie z wełny mineralnej, przymocowuje paroizolację i okładziny z płyt gipsowo-kartonowych, z listew boazeryjnych lub paneli ściennych.

Dach nieocieplony. Różnica w stosunku do dachu ocieplonego polega na rezygnacji z wełny mineralnej, paroizolacji i okładziny wykończeniowej. Folię wstępnego krycia, kontrłaty i łaty oraz dachówkę układa się tak samo jak w pierwszym przypadku. Chodzi o to, aby w przyszłości w miarę potrzeby można było wykonać ocieplenie i uzyskać dodatkowe pomieszczenia mieszkalne.

Remont dachu - przykład 3. Dach pokryty blachą falistą lub eternitem na łatach lub płatwiach

Dach ocieplony. Płatwie pod pokrycie w odróżnieniu od płatwi stosowanych w konstrukcji dachu to łaty o większym przekroju poprzecznym i większym rozstawie. Stosuje się je przy bardziej sztywnym materiale pokryciowym, np. dla blach fałdowych o dużej wysokości tłoczenia (o wysokiej fali). Tutaj należy rozebrać zarówno pokrycie, jak i łaty lub płatwie. Po wykonaniu rozbiórek dalej postępować należy jak w dachu ocieplonym pod pokryciem z blachy. Oczywiście po pokryciu wykonuje się ocieplenie z paroizolacją i całość wykańcza od wewnątrz.

Dach nieocieplony. Tu demontaż pokrycia i płatwi lub łat przebiega podobnie jak w przypadku dachu ocieplonego. Także nowe pokrycie z dachówek wykonuje się podobnie, tyle że bez ocieplenia i wykończenia od strony strychu.

UWAGA: Eternitu (azbestu) nie wolno usuwać samodzielnie! Może to zrobić tylko specjalistyczna firma, która zapewni także transport i utylizację tego niebezpiecznego materiału.

W każdym przypadku remontu dachu, trzeba też pamiętać o wykonaniu obróbek blacharskich.