Przekształcenie nieużytkowego poddasza
w domu jednorodzinnym czy budynku wielorodzinnym w pełnowartościowe mieszkanie to poważna inwestycja - przejście przez gąszcz urzędniczych dokumentów i pozwoleń,
a następnie często poważne prace remontowo-budowlane.
Metamorfoza poddasza - przed budową
Przed rozpoczęciem inwestycji powinno się zasięgnąć porady specjalistów, tj. konstruktora
i architekta, którzy fachowo ocenią, czy pomysł adaptacji danego poddasza jest w rzeczywistości możliwy do zrealizowania i czy warto podejmować wyzwanie. Aby pozostać w zgodzie z przepisami prawa, konieczne jest także uzyskanie pozwolenia na przeprowadzenie robót budowlanych oraz zmianę sposobu użytkowania powierzchni poddasza. Pozwolenie takie wydaje właściwy organ administracji architektoniczno-budowlanej. Jeżeli adaptacja ma odbyć się w obiekcie posiadającym status zabytku - konieczna jest również zgoda konserwatora. W budynkach wielorodzinnych na adaptację przestrzeni poddasza powinni też zgodzić się wszyscy ich współwłaściciele (obecni mieszkańcy i nasi przyszli sąsiedzi - wspólnota mieszkaniowa). Uzyskać należy również warunki przyłączy od dostawców poszczególnych mediów.
Decydująca wysokość poddasza i szerokość traktu
O tym, czy zaadaptowane pomieszczenia będą w stanie służyć nam w pełni wygodnie i zgodnie z ich przeznaczeniem decyduje średnia wysokość poddasza i szerokość traktu. Jeżeli pozwalają na to warunki techniczne - można co prawda podnieść dach do odpowiedniej wysokości, ale trzeba być wówczas przygotowanym na znaczny wzrost kosztów inwestycji oraz na skomplikowane
i pracochłonne roboty budowlane.
Szerokość traktu - to odległość między ścianami podtrzymującymi krawędzie dachu, jak również rozmieszczenie na powierzchni poddasza stałych elementów konstrukcyjnych (słupy konstrukcyjne, piony wentylacyjne, kominy). Należy wziąć pod uwagę, iż elementy te mogą przeszkadzać w zagospodarowaniu powierzchni i stwarzać pewne ograniczenia. Zostało przyjęte, iż np. korytarz nie powinien być węższy niż 90 cm, kuchnia w mieszkaniu jednopokojowym powinna mieć minimum 180 cm szerokości, zaś jednoosobowa sypialnia 220 cm.
Średnia wysokość poddasza - powinna wynosić minimum 220 cm. Oblicza się ją, uśredniając największą i najmniejszą wysokość strychu, jednak nie mniejszą niż 190 cm. Powierzchnia o wysokości poniżej 190 cm jest niepełnowartościowa. Nie wliczamy jej zatem do średniej, ale może ona zostać racjonalnie wykorzystana, np. na schowki, skrytki, niskie szafki, itp. Dokonując pomiarów, należy uwzględnić, że warstwa podłogi, która zostanie położona spowoduje obniżenie pomieszczeń mieszkalnych.
Wytrzymałość stropu
Solidne stropy z żelbetonu lub ceramiczne są przeważnie wystarczająco wytrzymałe na dodatkowe obciążenia w postaci nowej podłogi, ścian działowych oraz wszystkich sprzętów gospodarstwa domowego
i mebli. Natomiast stropy drewniane są mniej odporne na obciążenia i mogą wymagać podparcia lub wzmocnienia poprzez wymianę niektórych belek, czy wstawienia dodatkowych. W każdym przypadku
o wytrzymałości stropu powinien wydać opinię konstruktor budowlany.
Naprawy dekarskie
Jeżeli wcześniej poddasze było powierzchnią nieużytkową, z całą pewnością należy dokładnie sprawdzić stan dachu i usunąć ewentualne usterki,
a także dokonać dodatkowych zabezpieczeń. Szczególnie dokładnie należy przyjrzeć się miejscom narażonym na przeciekanie, tj. kalenicy, kominom. Warto również zwrócić uwagę na stan orynnowania i drewnianej konstrukcji dachu. Jest bardzo prawdopodobne, że konieczna okaże się wymiana części pokrycia dachowego na nowe oraz założenie nowych lub naprawa starych rynien. Z całą pewnością trzeba będzie zabezpieczyć drewniane części dachu przed ewentualnym ogniem i szkodliwymi mikroorganizmami.
Ocieplenie poddasza
Przepisy budowlane mówią, że w przypadku dachów znajdujących się tuż nad pomieszczeniami mieszkalnymi współczynnik przenikania ciepła U nie powinien wynosić więcej niż 0,25 W/(m²·K).
W przypadku budynków energooszczędnych współczynnik ten obniża się do 0,15 W/(m²·K), zaś
w domach, które poddawane są termomodernizowaniu ustala się go na poziomie 0,20 W/(m²·K). Jeżeli mamy do czynienia z budynkiem starszej generacji, powinniśmy być przygotowani nie tylko na ocieplenie dachu praktycznie od podstaw, ale również na położenie warstwy przeciwwilgociowej, która zabezpieczy pozostałą część izolacji przed zacinającym deszczem
i topniejącym w czasie wiosny śniegiem. Starannemu zaizolowaniu powinien podlegać zarówno dach, jak i ściany kolankowe. Tylko wówczas mieszkanie na strychu będzie komfortowe
w użytkowaniu i nie będzie się nagrzewać nadmiernie w czasie letnich upałów i wychładzać w czasie zimy. Należy też zwrócić uwagę na grubość izolacji ścianki attykowej, ponieważ na ogół jest ona słabiej izolowana niż ściany poniżej. Ponadto zawsze warto jest docieplić wszelkie miejsca, które podatne są na ucieczkę ciepła z pomieszczeń, np. styk okapu ze ścianką kolankową
i szczytową.
Metamorfoza poddasza krok po kroku
Jakkolwiek nie wyobrażamy sobie przebiegu prowadzonych podczas adaptacji poddasza prac remontowo-budowlanych - istnieje pewien porządek i właściwa ich kolejność. Pierwszy etap to doprowadzenie ponad strop wszelkiego typu instalacji. W następnej kolejności trzeba zająć się wykonaniem dodatkowych kanałów wentylacyjnych, wyrównaniem stropu, przygotowaniem otworów okiennych i montażem okien, położeniem izolacji przeciwwilgociowej i ociepleniem między krokwiami, wykonaniem szkieletu konstrukcji ścian działowych, sufitów podwieszanych, itp., rozprowadzeniem instalacji po wnętrzach, ułożeniem pozostałej części ocieplenia, wykonaniem podłóg i montażem ścian, sufitów, wykończeniem skosów. To co pozostaje do zrobienia na sam koniec, to już tylko sama przyjemność - aranżacja poszczególnych pomieszczeń.
