Jaki dach wybrać, żeby wygodnie urządzić poddasze?

Aby poddasze było wygodne i funkcjonalne dla mieszkańców domu – spełnione musi zostać kilka podstawowych warunków. Jednym z nich jest kształt dachu, który bez większych utrudnień pozwoli na aranżację przestrzeni pod nim. Nie jest to jednak jedyne kryterium. Równie ważny jest kąt nachylenia dachu, a także wysokość ścianki kolankowej.

Podpowiadamy: Jak wygodnie i ergonomicznie urządzić poddasze

Większość inwestorów zdaje sobie sprawę, że im bardziej skomplikowany dach, tym większe koszty jego wykonania. Skomplikowane dachy prezentują się okazale, ale niestety jednocześnie ograniczają możliwości aranżacji pomieszczeń poddasza.

Najmniej miejsca do wykorzystania na zagospodarowanym poddaszu uzyskamy decydując się na dach czterospadowy. W jego przypadku powierzchnia poddasza jest z każdej strony ograniczona kłopotliwymi skosami. Znacznie wygodniejsza do zagospodarowania jest przestrzeń poddasza pod dachem dwuspadowym, chociaż wiele zależy od kąta nachylenia połaci, wysokości ścianki kolankowej oraz rodzaju więźby.

Najwięcej pełnowartościowej powierzchni poddasza daje bezwzględnie dach mansardowy. Dach ten stworzono właśnie z myślą o jak najbardziej racjonalnym wykorzystaniu przestrzeni pod nim. Możliwość wykorzystania pewnej powierzchni poddasza dają też dachy pulpitowe oraz kolebkowe. W przypadku dachu kolebkowego możliwość ta jest nawet większa, aniżeli na poddaszach krytych innymi typami dachów stromych. Trzeba jednak zauważyć, iż są to dachy dość rzadko stosowane w Polsce.

W Polsce najczęściej stosuje się dachy strome. Jest to spowodowane warunkami klimatycznymi, w jakich żyjemy oraz rodzimym przywiązaniem do tradycji. Analizując późniejszą funkcjonalność poddasza oraz koszty budowy – dwuspadowe dachy strome o nachyleniu połaci 35-40 stopni są optymalnym rozwiązaniem.

Są to dachy o nieskomplikowanej budowie, które nie tylko nie ograniczają powierzchni poddasza, ale także w sposób znaczny obniżają koszty budowy. Jednak w ich przypadku na wielkość powierzchni, jaka pozostanie do wykorzystania znaczący wpływ ma kąt nachylenia połaci.

Jeśli zastosujemy dach o kącie nachylenia mniejszym niż 35 stopni – na poddaszu powstanie dużo powierzchni nieużytkowej. Będzie to przestrzeń tak niska, że trudno będzie ją wykorzystać w inny sposób, aniżeli tworząc na niej domowe schowki. Na takim poddaszu nie będzie także możliwa swobodna komunikacja. Bez ryzyka nabicia sobie guza będzie można bowiem przemieszczać się jedynie po jego środkowej części. To z kolei spowoduje, że podział poddasza na poszczególne pomieszczenia oraz późniejsza ich aranżacja będzie znacznie utrudniona lub całkowicie niemożliwa.

Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że o możliwościach zagospodarowania poddasza decyduje też konstrukcja więźby. Najwięcej możliwości daje więźba dachowa o konstrukcji krokwiowej. Stosuje się ją jednak przy spadku dachu powyżej 40 stopni i niewielkim oddaleniu od siebie ścian zewnętrznych budynku (do 6 m).

Innym dogodnym, rozwiązaniem jest więźba o konstrukcji krokwiowo-jętkowej. Tę konstrukcję więźby stosuje się w przypadku niewielkich domów jednorodzinnych najczęściej. Można ją wykorzystywać przy kącie nachylenia połaci równym 40 stopni i rozpiętości dachu do 8,5 m. Obydwie z wymienionych konstrukcji nie utrudniają aranżacji pomieszczeń poddasza.

Przy większej rozpiętości dachu stosuje się więźbę płatwiowo-kleszczową. Niektórzy uważają, że słupy, na których jest ona oparta utrudniają aranżację pomieszczeń na poddaszu. Inni natomiast są zdania, że istnienie owych słupów nie jest wcale takie kłopotliwe, a dodatkowo – mogą być one ozdobą stworzonych na poddaszu wnętrz.

Dla uzyskania jak największej ilości pełnowartościowej przestrzeni użytkowej na poddaszu zaleca się budować ścianki kolankowe o wysokości 110-120 cm. Wówczas stworzone pod dachem pomieszczenia są wygodne, a miejsca w bezpośredniej bliskości ścian – łatwo dostępne. Aranżacja pomieszczeń może przebiegać niemal bez żadnych ograniczeń. Trzeba jednak pamiętać, że ścianka kolankowa o wspomnianej wysokości wpłynie na zewnętrzny wygląd domu. Zbyt wysoka może zakłócić jego planowany kształt i spowodować, że bryła stanie się po prostu mało estetyczna.

Inwestorzy, którzy zagospodarowują na cele mieszkalne strychy w domach już użytkowanych bardzo często podnoszą ścianki kolankowe. Wydaje im się, że jedna, czy dwie dodatkowe warstwy pustaków lub bloczków nie wpłyną znacząco na zewnętrzny wygląd bryły budynku. Tymczasem, w niektórych sytuacjach znaczenie mogą mieć dosłownie centymetry. Dlatego też przed podjęciem decyzji o podniesieniu ścianki kolankowej warto jest zasięgnąć porady wykwalifikowanego architekta. Ponadto, pamiętajmy, że tego rodzaju czynności mają wpływ na parametry budynku i wymagają posiadania nowego pozwolenia na budowę.

Wiadomo, że pokrycie, jakie zastosujemy na dach musi zostać dostosowane do kąta nachylenia połaci oraz konstrukcji więźby. Jednak w przypadku poddaszy użytkowych, warto zwrócić uwagę, aby materiał pokryciowy tłumił hałasy pochodzące z zewnątrz. Za lepszą barierę akustyczną uważa się pokrycia ciężkie. Dachówki cementowe lub tradycyjna ceramika charakteryzują się zdecydowanie lepszymi parametrami w zakresie izolacji akustycznej, aniżeli np. lekka blacha.

Dodatkowo, tradycyjne dachówki są materiałem trwałym, odpornym na uszkodzenia na większej powierzchni i sprawiają, że dach prezentuje się efektownie. Stosując na dach nad poddaszem użytkowym zwykłą blachę narażamy się na to, że będziemy słyszeć uderzenia każdej kropli deszczu oraz wszystkie dźwięki spowodowane drganiem materiałów wykorzystanych przy budowie dachu. Funkcjonowanie w takich pomieszczeniach raczej nie będzie komfortowe i szybko stanie się udręką, a nie przyjemnością.

Bez tych dwóch czynników po prostu nie stworzymy poddasza mieszkalnego. Do izolacji termicznej dachów nad poddaszem użytkowym stosuje się najczęściej wełnę mineralną. Zalecane jest wykonanie izolacji w dwóch warstwach, których łączna grubość nie powinna być mniejsza niż 30 cm. Mowa jest tutaj o warstwie izolacji układanej pomiędzy krokwiami i kolejnej – montowanej pod nimi.

Tak ocieplony dach ogranicza straty ciepła z budynku w zimie, a dodatkowo zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu się pomieszczeń poddasza w lecie. Jednak trzeba pamiętać, że izolacja będzie skuteczna jedynie przy sprawnie działającym systemie wentylacyjnym domu.

Aby ochronić przed wilgocią wełnę, należy zamontować pod nią folię paroizolacyjną. Nad nią natomiast umieścić wysokoparoprzepuszczalną membranę dachową. Dodatkowo pokrycie dachu należy uzupełnić elementami wentylacyjnymi i pozostawić wpust powietrza przy okapie i kalenicy.