Czym docieplić poddasze, nie niszcząc jego zabudowy

Termomodernizacja metodą wdmuchiwania (blow-in) pozwala na dotarcie do każdej przestrzeni, w której nie jest możliwe ułożenie izolacji w sposób tradycyjny. Docieplanie polega na wdmuchaniu izolacji w postaci sypkiej za pomocą specjalnego agregatu z wężem. Materiał podawany jest pod ciśnieniem, co zapewnia dotarcie granulek w każdy zakamarek, przez specjalnie wykonane niewielkie otwory techniczne.

Jeśli więc docieplamy poddasze już zamieszkałe, nie trzeba demontować materiału, którym wykończone są skosy, np. płyt gipsowo-kartonowych. Nie jest więc to metoda zbyt uciążliwa dla mieszkańców, nie wiąże się z dewastacją poddasza, naruszaniem konstrukcji dachu, ponadto przebiega bardzo szybko (w ciągu jednego dnia można pokryć nawet kilkaset metrów kwadratowych powierzchni dachu, podłogi czy innego obszaru) i jest stosunkowo tania. Materiału nie trzeba nigdzie składować, a po zakończeniu prac nie pozostają żadne odpadki.

Wykonanie izolacji cieplnej powinno się poprzedzić oględzinami stanu faktycznego. Firmy wykonawcze dysponują najczęściej sprzętem do badań termograficznych. Są to zazwyczaj specjalne kamery termowizyjne pozwalające precyzyjnie zdiagnozować i wskazać miejsca niedocieplone, te powodujące straty energii. Taka kontrola termograficzna umożliwi też dobranie właściwej grubości izolacji i jej rodzaju.

Wdmuchiwany luźny materiał termoizolacyjny polecany jest nie tylko do docieplenia poddaszy już użytkowanych. Można go z powodzeniem stosować w miejscach trudno dostępnych oraz wszędzie tam, gdzie izolacja materiałem w postaci mat czy płyt jest trudna do wykonania. Najczęściej sypką izolację wykorzystuje się do ocieplania stropodachów, poddaszy nieużytkowych, a także stropów drewnianych. Wypełnia się nią także szczeliny w ścianach trójwarstwowych z pustką powietrzną. Pamiętajmy jednak, że prace związane z termomodernizacją muszą być za każdym razem rozważane indywidualnie i wymagają sporego doświadczenia w ocenie stanu technicznego dachu, ścian i stropów.

Metoda wdmuchiwania materiału izolacyjnego może też stanowić alternatywę dla tradycyjnego sposobu ocieplenia nowo budowanego domu, na etapie stanu surowego zamkniętego. Najczęściej stosowane rodzaje materiałów ociepleniowych stosowanych metodami wdmuchiwania (lub też natrysku) to: granulat wełny mineralnej lub szklanej, celuloza, granulowany styropian oraz pianka poliuretanowa.

Granulat wełny

Wełna mineralna powstaje w wyniku rozdmuchiwania skał bazaltowych roztopionych w bardzo wysokiej temperaturze. Wełna szklana wytwarzana jest w podobny sposób z tym, że materiałem używanym do jej produkcji jest szkło sodowo-wapienne. Wełna jest dodatkowo impregnowana olejem mineralnym, dzięki czemu jest odporna na nasiąkanie wodą. Ponadto ma właściwości tłumiące hałas. Jej granulat bardzo dobrze wypełnia izolowane przestrzenie, jest odporny biologicznie i chemicznie, ognioodporny i  paroprzepuszczalny. Wadą wełny jest natomiast to, że jest cięższa od innych materiałów izolacyjnych.

Granulat celulozowy

Sypki materiał termoizolacyjny z włókna celulozowego. Impregnowany jest związkami boru, dzięki czemu zachowuje odporność na działanie ognia, nie tylko sam nie ulega biodegradacji, ale nawet powstrzymuje rozpoczęty proces rozwoju pleśni i grzybów na konstrukcjach drewnianych. Granulat celulozowy nie wymaga stosowania folii paroszczelnych i paroizolacyjnych. Materiał zalecany jest w budownictwie szkieletowym.

Izolację z wykonuje się przez wdmuchiwanie na sucho lub przez natrysk na mokro. Do ułożenia izolacji potrzebny jest agregat wdmuchujący, wąż przesyłowy oraz specjalne końcówki natryskowe. Popularniejsza i znacznie tańsza, jak również wydajniejsza i bardziej uniwersalna jest metoda sucha. Materiał jest rozdrabniany i mieszany z powietrzem w agregacie, a następnie przesyłany wężem w przygotowane pustki w ścianach, stropach lub połaciach dachowych. Może być również wysypywany luzem na powierzchni stropodachu wentylowanego lub w przestrzenie w poddaszu nieużytkowym. Przykładowe, zalecane gęstości materiału w warstwie izolacyjnej: ściany 54-64 kg/m³, połacie dachowe 40-50 kg/m³, stropy nieużytkowe 30-35 kg/m³.

Izolacje metodą mokrą wykonuje się takim samym agregatem co wdmuchiwanie, wykorzystując dodatkową pompę wodną i dyszę natryskową. Włókna celulozowe zwilża się czystą wodą lub wodą z domieszką kleju. W ten sposób ociepla się zazwyczaj ściany.

Granulki styropianu

Inaczej polistyren spieniony. Składa się z kuleczek, z których każda zawiera dziesiątki tysięcy zamkniętych komórek wypełnionych powietrzem. Dzięki takiej budowie charakteryzuje się bardzo dobrą izolacyjnością termiczną.

Co możemy docieplać? Stropodachy wentylowane, przestrzenie nad sufitami podwieszanymi, ściany z pustką powietrzną, podłogi na legarach oraz przestrzenie za płytami gipsowo-kartonowymi. Istnieją sytuacje, gdy ta metoda jest jedyną możliwą, np. stropodach wentylowany o wysokości 10-15 cm lub nawet 40 cm – tutaj nie da się ułożyć izolacji ręcznie. Granulat styropianowy rozprzestrzenia się podobnie jak ciecz, dzięki czemu dobrze wypełnia najmniejsze zakamarki docieplanej przestrzeni.

Pianka poliuretanowa

Wytwarzana jest z systemów dwukomponentowych, mieszanych w komorze pistoletu natryskowego. Następnie nanoszona jest warstwami na podłoże; jest więc to nieco inny rodzaj izolacji od wyżej opisanych. Pianka natryskowa ma krótki czas utwardzania (kilka sekund). Stosowana jest do izolacji termicznej powierzchni poziomych (posadzki, podłogi, kanały), pionowych (ściany, przegrody termiczne, dachy), jak też poziomych i skośnych izolowanych od dołu (poddasza, stropodachy niewentylowane, połacie dachowe). Aplikacja natryskiem daje możliwość uzyskania monolitycznej warstwy izolacji o wybranej grubości, bez jakichkolwiek łączeń, szczelin, a więc pozbawionej mostków termicznych. Wykonana tym sposobem izolacja termiczna uniemożliwia niekontrolowaną wymianę powietrza z otoczeniem.

Izolacja z pianki wykazuje ponadto dobrą przyczepność do różnego typu podłoży, nadaje się do nanoszenia na blachę, ceramikę, beton, folię oraz drewno. Idealne przyleganie pianki do powierzchni sprawia, że stanowi ona tak naprawdę izolację samonośną, nie stosuje się więc żadnych dodatkowych systemów mocowań, często zwiększających koszt inwestycji, a przede wszystkim praco- i czasochłonnych.

Penetracja i niszczenie piankowej izolacji przez gryzonie czy szkodniki jest praktycznie niemożliwa, materiał ten nie jest też siedliskiem rozwoju bakterii czy grzybów. Sztywna pianka poliuretanowa jest odporna na starzenie, nie ulega zjawisku sublimacji (nie zanika), nie filcuje się, nie opada, a z upływem lat zachowuje swoją skuteczność izolacyjną. Ten system izolacji nie wymaga stosowania folii paroprzepuszczalnych ani paroizolacji i nie powoduje butwienia drewna. Umożliwia adaptację na cele mieszkalne stare, nieocieplone dotąd poddasza.

Inną dość ważną zaletą tego systemu izolacji jest mały ciężar warstwy, z reguły nieprzekraczający 3,5 kg/ m2. Pianka natryskowa łatwo wypełnia wszelkiego typu ubytki i szczeliny w ścianach. Ponieważ nakładana jest warstwowo (pomiędzy szkieletowymi elementami konstrukcyjnymi budynku), wszystkie nieszczelności są nią wypełniane, dotyczy to głównie linii styku ścian z płaszczyzną dachu, wszelkich łączeń płaszczyzn dachu, oprawy okien dachowych i w niektórych przypadkach okien ściennych i drzwi. Grubość izolacji z pianki wynosi najczęściej 10–20 cm. Średni czas realizacji ocieplenia typowego poddasza to 1-3 dni.