Dach płaski - termomodernizacja i remont

Dachy płaskie w starszych domach to w przeważającej większości tzw. stropodachy pełne, w których wszystkie warstwy dachu i stropu ściśle przylegają do siebie. Spadek umożliwiający odpływ wody opadowej jest najczęściej uformowany z warstwy żużla albo chudego betonu. Izolację przeciwdeszczową stanowi natomiast papa na lepiku. Takie dachy szybko poddają się działaniu niekorzystnych warunków zewnętrznych i wymagają remontów.

Niestety, w czasach kiedy w Polsce powstało najwięcej dachów płaskich, praktycznie nie znano materiałów termoizolacyjnych. Stąd też dachy te są bardzo słabą zaporą dla ucieczki ciepła z pomieszczeń domu. Ponadto ogromnym zagrożeniem jest dla nich para wodna, wytwarzana we wnętrzach.

Para wodna łatwością przenika ona przez sufit oraz warstwy stropu i zatrzymuje się pod papą. Przy niższych temperaturach – para skrapla się, a poszycie pod papą wilgotnieje. Z kolei podczas upałów – krople wody zamieniają się w parę, zwiększają swoją objętość, a pod papą pojawiają się pęcherze i wybrzuszenia, które w efekcie kończą się oderwaniem materiału pokryciowego od podłoża.

Przez zawilgocony i nieocieplony dach ucieka kilkakrotnie więcej ciepła, niż przewidują dzisiejsze normy i przepisy budowlane. Powierzchowny remont, polegający jedynie na wymianie pokrycia dachu, niczego tutaj nie zmieni, a problem ponownie zniszczonej papy wkrótce powróci. Konieczna jest gruntowna termomodernizacja dachu.

W dzisiejszych czasach w dalszym ciągu buduje się stropodachy pełne. Jednak technologia, w jakiej one powstają znacząco rożni się od tej sprzed kilkudziesięciu lat.

Remont starego stropodachu należy rozpocząć od zerwania wszystkich warstw poszycia i odsłonięcia konstrukcji stropu. Materiał, który zastosowano na uformowanie spadku dachu, czyli żużel lub beton nie daje żadnej izolacyjności cieplnej, a ponadto stwarza zupełnie niepotrzebne obciążenie dla stropu. Należy go zatem całkowicie usunąć, a strop poreperować miejscowo i w miarę możliwości wyrównać jego powierzchnię. Na tak przygotowane podłoże – rozkłada się papę paroizolacyjną. Trzeba pamiętać, aby zastosowany materiał był wysokoparoszczelny.

Jeśli zapadła decyzja o zastosowaniu papy termozgrzewalnej – nie można też zapomnieć o obowiązkowym zagruntowaniu podłoża środkiem bitumicznym. Szczelna izolacja, której rolą jest odcięcie dopływu pary wodnej pochodzącej z pomieszczeń domu jest w przypadku stropodachów pełnych warunkiem podstawowym i bezwzględnie koniecznym. Dopiero na paroizolacji układa się warstwę ocieplenia.

Warstwa ocieplenia jest jednocześnie warstwą formującą spadek dachu. Obecnie, minimalny spadek dachu płaskiego to 2%. Na uzyskanie nachylenia jest kilka sposobów. Można wykonać je z twardych gatunków styropianu lub twardej wełny mineralnej. Wówczas stosuje się kliny w kształcie trapezu, które po ułożeniu na stropie tworzą połać dachową o odpowiednim spadku.

Inną metodą na wykonanie nachylenia dachu jest użycie kruszywa keramzytowego. Jest to materiał o bardzo niewielkiej wadze i dobrze izolujący przed chłodem. Wysypany na izolację paroszczelną kształtuje spadek i jest jednocześnie izolacją cieplną dachu. Po jego usypaniu – należy pamiętać, aby starannie udeptać całość, ponieważ w ten sposób warstwa się ustabilizuje. Na keramzycie robi się betonową wylewkę, tworząc płytę o grubości minimum 4 cm. W tym celu należy użyć gęstej zaprawy cementowej i wykonać zbrojenie, aby płyta nie popękała w pierwszych dniach wiązania betonu.

Kiedy płyta osiągnie odpowiednią twardość, układa się na niej izolację przeciwdeszczową, będącą jednocześnie pokryciem dachu. Najczęściej wykorzystuje się do tego celu różnego rodzaju papy. Jeśli do stworzenia spadku zastosowano twardy styropian lub twardą wełnę – papę przykleja się bezpośrednio do podłoża. Musimy pamiętać, że materiał ociepleniowy, przed przykryciem go papą powinien być porządnie wysuszony, a całość prac powinna być wykonywana przy suchej i słonecznej pogodzie.

Wentylacja jest jedną z najważniejszych rzeczy w dachu, w tym także w dachu płaskim. Podczas remontu dachu z ociepleniem staramy się wprawdzie zastosować taką paroizolację, aby była ona szczelna. Jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że nie ma w 100% szczelnej paroizolacji. Oznacza to, że jakaś ilość pary wodnej może przeniknąć do ocieplenia. Aby umożliwić jej wyjście poza płaszczyznę dachu, należy wmontować w pokrycie kominki wentylacyjne.

Jeśli w dachu nie ma warstwy ocieplenia, bądź ocieplenie to jest wmontowane w strop – do wykonania pokrycia połaci zaleca się zastosować papę perforowaną, w której bitum nakładany jest pasami. Dzięki temu pod pokryciem powstają wolne przestrzenie, przez które będzie przechodzić powietrze i uchodzić na zewnątrz. Inną sprawą są kominki wentylacyjne służące wentylacji pomieszczeń domu. Taki kominek zawsze powinien być ocieplony, aby para wodna nie skraplała się na jego ściankach. Jeśli nie zadbamy to – wkrótce zauważymy na suficie mokre plamy. Plamy te nie będą jednak skutkiem przeciekania stropodachu, a powrotu wody, pochodzącej ze ścianek nieocieplonego kominka wentylacyjnego.

Wytrzymała konstrukcja budynku oraz zastosowanie odpowiedniego układu warstw (tzw. systemu stropodachu odwróconego) stwarza możliwości, o jakich jeszcze do niedawna w Polsce nikt nie miał pojęcia. Chodzi o adaptację dachu płaskiego na taras wypoczynkowy lub ogród. Pomysł z pewnością kusi każdego, jednak nie wszyscy zdają sobie sprawę, że przedsięwzięcie nie jest łatwe, a dodatkowo sporo kosztuje. Warto jednak próbować, bo z posiadania ogrodu na dachu płyną same korzyści.

Pierwszą z nich jest to, że zyskujemy dodatkową powierzchnię użytkową, co najbardziej doceniają właściciele mniej przestronnych parceli. Obok pozyskanej powierzchni – korzyści płyną też dla samego budynku. Zieleń na dachu jest świetnym izolatorem, co oznacza, że w lecie chroni przed nadmiernym nagrzewaniem się pomieszczeń, a zimą ogranicza straty ciepła z budynku. Rośliny ochraniają też dach przed promieniowaniem UV, mrozem oraz uszkodzeniami mechanicznymi.

Dobrze zaprojektowane i prawidłowo wykonane dachy zielone są trwałe i nie wymagają remontów przez długie lata. Jednak ich wykonanie możliwe jest jedynie po ocenie stanu konstrukcji domu przez uprawnioną osobę. Trzeba bowiem pamiętać, że dach zielony waży zdecydowanie więcej, aniżeli znane od lat pokrycie dachów płaskich, w postaci popularnej papy. Należy również odpowiednio wykonać wszystkie warstwy dachu, w odpowiednim układzie.