Płaska dachówka ceramiczna – poznaj zasady jej dobrego montażu

Płaska dachówka zakładkowa to jedno z najbardziej modnych obecnie pokryć. W dodatku jej prosta forma sprawia, że wygląda ponadczasowo, a właściwości materiału, jakim jest ceramika, znane są od tysiącleci. Dachówki płaskie na dachu tworzą elegancką, niemal jednolitą płaszczyznę, która pasuje i do nowoczesnej architektury, i do domów o bardziej tradycyjnym charakterze.

Warto wiedzieć, że płaska dachówka zakładkowa umożliwia zastosowanie różnych rodzajów krycia, co oczywiście daje różny efekt na połaci dachu. Można ją montować jedna na drugą lub z przesunięciem o połowę. Można też z przesunięciem niesymetrycznym, a wytrawny dekarz może pokusić o wykonanie krycia ”na dziko”.

Jednak, żeby dach pokryty płaską dachówką naprawdę wyglądał dobrze, musi ona być wyjątkowo starannie położona. Wszelkie błędy i niedoróbki montażowe będą znacznie bardziej widoczne, niż w przypadku dachówek falistych. Dlatego podczas układania zakładkowej dachówki płaskiej, a także przygotowania poszycia, trzeba być wyjątkowo dokładnym i przestrzegać poniższych zasad.

Podstawą prawidłowo wykonanego dachu jest więźba dachowa. Jej wykonanie to zadanie dla cieśli, trzeba jednak pamiętać, że dachówka ceramiczna – również płaska, to pokrycie ciężkie i konstrukcja dachu musi być przygotowana pod takie obciążenie.
W przypadku dachówki płaskiej wyjątkowo ważna jest precyzja rozmierzenia dachu i wykonania więźby – odległości i kąty muszą być równe, a wszelkie nierówności odpowiednio wyprowadzone. Inaczej nawet najlepszej dachówki nie będzie można dobrze zamontować i uzyskać estetycznego, równego i szczelnego pokrycia dachu.

_–_ Należy zaznaczyć, że w dachówkach ceramicznych zawsze pojawiają się krzywizny, które leżą w ich naturze i wynikają z procesu produkcji – wypalania. Ewentualne krzywizny czy nierówności, ze względu na prostą formę dachówki, są też zawsze bardziej widoczne, niż w przypadku dachówek falistych, jednak jeśli poszycie będzie fachowo przygotowane to estetyczne i prawidłowe ułożenie dachówki płaskiej nie będzie stanowić żadnego problemu – tłumaczy Andrzej Wilhelmi, dekarz z wieloletnim doświadczeniem, współpracujący z firmą Röben w zakresie szkoleń dekarskich.
– W przypadku dachówki falistej, oko ludzkie często zostaje oszukane i nawet, gdy są one ułożone niedokładnie, trudno jest zauważyć drobne niedociągnięcia. Natomiast błędy popełnione przy montażu dachówki płaskiej od razu są widoczne, stąd też tak bardzo ważne jest dokładne przygotowanie więźby – dodaje Wilhelmi.

W przypadku każdej – nawet poprawnie wykonanej więźby – mogą się zdarzyć nierówności, które wynikają z właściwości drewna. Przed układaniem dachówki płaskiej, trzeba je zniwelować, wyprowadzając nierówności na łatach. Odpowiednio wyprowadzona płaszczyzna połaci nie powinna mieć większego przesunięcia niż 2-3 mm na 3 metrowej łacie. Takiej wielkości odchylenia nie będą widoczne nawet przy dachówce płaskiej. Montując dachówkę trzema pionowymi rzędami (jest to szerokość w zasięgu ramion), nierówności zawsze można wyregulować. Czasami wystarczy zamienić dachówki miejscami.

Rozmierzenie połaci pod dachówkę płaską

Kolejny etap do osiągnięcia estetycznej i szczelnej połaci, to dokładne rozmierzenie dachu i właściwe rozmieszczenie kontrłat i łat. Aby rozmierzyć dach, trzeba sprawdzić równoległość kalenicy do okapu i prostopadłość szczytów do okapu, a następnie wyznaczyć średni rozstaw łat i średnią szerokość krycia. To podstawa właściwego rozplanowania połaci.

Średni rozstaw łat wylicza się, układając 10 sztuk dachówek, jedna nad drugą, w maksymalnym rozsunięciu i zsunięciu. Określając według tego pomiaru maksymalne długości i szerokości krycia dziesięciu rzędów i kolumn dachówek, jesteśmy w stanie prawidłowo rozplanować pokrycie każdej połaci. Znając skrajne wartości długości i szerokości krycia, można tak rozłożyć dachówki, aby pokrycie zniwelowało praktycznie wszystkie rozbieżności wymiarowe połaci.

UWAGA: dla prawidłowego ułożenia dachówek bardzo ważne jest rozmieszczenie łat. Trzeba je dokładnie rozmierzyć i rozrysować, prowadząc linie, według których montuje się łaty. Nie zaleca się stosowania przyrządu do rozmierzania łat (tzw. pieska), ponieważ raz popełniony błąd będzie powielany i spowoduje przesunięcie, które w skrajnych przypadkach w ogóle uniemożliwi zapięcie dachówek.

Dobrą praktyką jest przed montażem każdej dachówki wytrasowanie połaci, czyli naniesienie pionowych linii na łatach. Bardzo ułatwia to poprawny montaż.

Układanie dachówek na dachach bez okapów i wysuniętych szczytów

Płaskie dachówki często stosuje się na dachach o nowoczesnej minimalistycznej formie – nie mają one okapów, ani wysuniętych szczytów. Dach kończy się wtedy przy krawędzi ściany budynku, zarówno przy okapie, jak i szczytach – daje to ciekawe wrażenie zlicowania płaszczyzny dachu i ścian, ale tworzy dodatkową trudność przy układaniu dachówek płaskich.

Dachy bezokapowe i bez wystających szczytów znaczne ograniczają elastyczność przy rozmierzaniu i układaniu dachu. W kalenicy konieczne może się stać wówczas cięcie dachówek, natomiast w szczytach można zrezygnować z dachówek skrajnych. W wielu przypadkach stosuje się obróbkę blacharską, docinając dachówki w zależności od potrzeby symetrycznie lub niesymetrycznie.

Krycie dachu dachówką płaską

Decydując się na dachówkę płaską, trzeba mieć świadomość, że między dachówkami mogą występować pewne różnice. Wynika to ze specyfiki materiału, jakim jest ceramika – podczas wypału, glina kurczy się i ulega pewnym zniekształceniom. Jednak jeśli dachówki będą dobrze rozmieszczone, te różnice nie będą widoczne – czasami wystarczy zamienić dachówki miejscami i nierówności się zniosą. Trzeba jednak na to zwrócić uwagę, bo błędy mogą również nakładać się.

– W wielu wypadkach dachówki trzeba podszlifować, a te najbardziej niekorzystne można zamontować w miejscach trudno dostępnych dla wzroku. Dodatkowo, podczas montażu zawsze ktoś powinien obserwować i kontrolować proces układania dachówek z poziomu gruntu. Powstające nierówności można w ten sposób szybciej wyregulować, znacznie łatwiej też zadbać, aby szczeliny pojawiające się pomiędzy dachówkami były równe, co z pewnością wpłynie na walory estetyczne połaci. Przyglądając się całemu procesowi montażu i dokonując odpowiednich korekt na pokryciu, z pewnością uda się osiągnąć zamierzony efekt – wyjaśnia Andrzej Wilhelmi.

Układane dachówek płaskich w trudnych miejscach dachu

Na połaci dachowej występują miejsca, w których ułożenie dachówki jest trudniejsze niż w pozostałych strefach. Przy oknach dachowych problemy pojawiają się dlatego, że stosuje się obróbkę ciągłą, taką jak do dachówki zakładkowej falistej, przy jednoczesnym braku podszlifowania dachówek od spodu. W wyniku takiego działania, wystający rant lub gąbka unoszą dachówkę, tworząc nierówności. Aby uniknąć powstawania tego efektu, należy zagłębić kołnierz w łatach, dzięki czemu opadnie w dół. Podobny zabieg stosuje się przy układaniu dachówki „karpiówki”.

Innym skutecznym rozwiązaniem jest obróbka okna na nokach, czyli elementach z blachy wykorzystywanych także przy układaniu kosza czy przy kominach i bocznych ściankach lukarn. Nie ma wówczas potrzeby montażu uszczelki, ponieważ blacha jest montowana bezpośrednio pod dachówkę. W przypadku płaskiej dachówki jest to najlepsze rozwiązanie.

Trzeba też pamiętać, że w przypadku dachówek płaskich – w przeciwieństwie do falistych – przepływ powietrza pod połać jest utrudniony. Dlatego, żeby zapewnić prawidłową cyrkulację powietrza, trzeba zastosować kratkę wentylacyjną w okapie, a gąsiory powinny być uniesione na minimum 5 mm, a nawet 1 cm. Polecane jest też zastosowanie dachówek wentylacyjnych.