Montaż więźby dachowej zgodnie z normami

W  związku z rozwojem technologii i wejściem w życie w 2010 roku norm Unii Europejskiej dotyczących mocowań w budownictwie (Eurokod5) oraz koniecznością wprowadzenia znaku CE na tego typu produkty przedstawiamy najnowsze wymagania oraz trendy przy wyborze narzędzi i mocowań przy konstruowaniu i kryciu dachu.

Więźba

Tradycyjne metody montażu więźby dachowej opierają się zwykle na młotku i różnych rodzajach gwoździ, tzw. krokwiowych o długości od kilkunastu do ­35-40 cm. Metoda ta ma kilka mankamentów, które można łatwo wyeliminować, stosując ­zamiast gwoździ wkręty do drewna. Zaawansowane technologicznie wkręty cechuje wiele udogodnień stworzonych specjalnie po to, by cieśle i dekarze mogli pracować komfortowo i być w 100% ­pewni jakości zastosowanego mocowania.

Zestawienie wkrętów do więźby dachowej, klasa odporności 1 (do wewnątrz) według Eurokod5:

• Ø10,0 x 300-400 mm mocowania np. krokwi koszowych i narożnych do murłat lub szczytu; ilość: 10-30 sztuk/dach;
• Ø8,0 x 240-300 mm mocowanie np. krokwi do murłat; ilość: 50-200 sztuk/dach;
• Ø6,0 x 140-160 mm mocowanie mieczy; ilość: 50-250 sztuk/dach;
• Ø5,0 x 100 mm mocowanie np. jętek; ilość: 50-150 sztuk/dach.

Obecne technologie dają nam możliwość zastosowania odpowiedniej wkrętarki o mocy np. 18 V, która jest przeznaczona do mocowania nawet najdłuższych, 40-centymetrowych wkrętów potrzebnych do połączenia np. krokwi narożnej lub koszowej do murłaty.

Elektronarzędzia

Przykładem jest wkrętarko-wiertarka SPIT HDI285, która świetnie nadaje się do tego typu zastosowania. Dzięki wytrzymałej konstrukcji: specjalna mocna obudowa oraz elektroniczny system ochrony silnika sprawdza się w najtrudniejszych warunkach budowlanych. Dwa akumulatory 18 V Li-ion pozwalają ­pracować non-stop. Można ją również stosować do wiercenia w drewnie do Ø50 mm oraz stali do Ø13 mm.

Korzyści wynikające z używania ­wkrętów to:

• szybkość i dokładność wykonanej pracy,
• komfort wkręcania zamiast wbijania młotkiem,
• małe straty, 100% wkrętów mocujemy dokładnie tam, gdzie potrzeba,
• konstrukcja więźby jest zdecydowanie odporniejsza, np. na wiatr czy zalegający śnieg,
• stabilność więźby powoduje np. brak zarysowań płyt gipsowo-kartonowych na poddaszu,
• łatwość i szybkość demontażu i ponownego zamocowania danego elementu.

Ponadto krótsze wkręty są z powodzeniem wykorzystywane przez dekarzy do wielu innych zastosowań.

Zestawienie wkrętów do akcesoriów i obróbek dachowych, klasa odporności 3 (na zewnątrz) według Eurokod5:

• Ø3,5 x 40 mm mocowania gąsiorów lub uchwytów łat; ilość: 20-50 sztuk/dach;
• Ø4,0 x 30 mm mocowanie blach podrynnowych lub haków rynnowych; ilość: 100-500 sztuk/dach;
• Ø5,0 x 60 mm mocowanie gąsiorów i dachówek bocznych; ilość: 100-400 sztuk/dach;
• Ø5,0 x 100 mm mocowania desek czołowych; ilość: 50-250 sztuk/dach.

Więźba może być dodatkowo wzmocniona lub prawie w całości mocowana łącznikami ciesielskimi. To kolejny produkt rzadko używany na polskim rynku, a mający wiele zalet. Ich konkretne zastosowanie w konstrukcji drewnianej zależy w dużej mierze od wyobraźni projektanta czy wykonawcy.

Łączniki

Zalety łączników konstrukcyjnych to między innymi:

• trzykrotnie szybsze wykonanie pracy w porównaniu do tradycyjnej metody zbijania konstrukcji drewnianej młotkiem;
• szerokie spektrum zastosowania niezależne od rodzaju, wilgotności i stopnia naprężenia drewna oraz panujących warunków atmosferycznych. Umożliwiają stałe właściwości stali, z którego wykonany jest łącznik;
• łatwość doboru łącznika do danej konstrukcji drewnianej, co umożliwiają tzw. kalkulatory do obliczania sił działających na daną konstrukcję, które automatycznie dobierają rodzaj łącznika, a nawet ilość gwoździ potrzebnych do prawidłowego zamocowania. Dane o obciążeniu konstrukcji zawsze znajdują się w projekcie wykonawczym;
• wysoka stabilność konstrukcji, wielokrotnie przewyższająca konstrukcje wykonane tradycyjnymi metodami, co z kolei powoduje, że jest ona bardziej odporna na wiatr, opady śniegu, zmieniającą się wilgotność powietrza i ekstremalne temperatury. Przykładem korzyści zastosowania łączników jest np. zjawisko „nierysowania” się płyt gipsowo-kartonowych (przy klasycznej metodzie wykonania konstrukcji zarysowania płyt stanowią powszechnie występujące zjawisko);
• mniejsza łatwopalność, a co za tym idzie wyższa ochrona przeciwpożarowa;
• łatwiejsze wykonanie izolacji cieplnej dachu. Dzięki zastosowaniu łączników konstrukcja składa się bowiem z mniejszej ilości, głównie płaskich połączeń i wzmocnień między krokwiami. Stosując np. taśmy perforowane przez długość połaci łatwo i szybko ją wzmacniamy, a dzięki specjalnej śrubie można regulować jej naprężenie nawet po latach;
• wysoka jakość wykonania konstrukcji uzależniona jest tylko od prawidłowego doboru łącznika i ilości gwoździ, w przeciwieństwie do klasycznego połączenia, którego odpowiednia jakość wymaga wysokich kwalifikacji wykonawcy;
• jakość i trwałość wykonania konstrukcji gwarantowana przez producenta – identyfikację producenta oraz rodzaj i jakość stali użytej do produkcji umożliwia umieszczany na wyrobie znak CE z numerem certyfikacji. Dzięki niemu zyskujemy też pewność, że każdy łącznik jest wykonany dokładnie tak samo. W przypadku konstrukcji montowanej metodą tradycyjną odpowiedzialność spoczywa wyłącznie na wykonawcy;
• możliwość wykorzystania łączników przy zabezpieczaniu/przygotowaniu stanowiska pracy, które dzięki mocowaniu na śrubach umożliwiają szybki demontaż po jej zakończeniu;
• dzięki dostępności szerokiej gamy systemów łączników oraz wykonywania elementów na zamówienie, zapewniają one możliwość połączenia wszelkich elementów drewnianych.

Ważne są również parametry techniczne łączników ciesielskich określone przez normy Unii Europejskiej i tak:

• łączniki ciesielskie powinny mieć znak CE koniecznie z numerem, np. CE 0615.  Oznacza to spełnienie dyrektyw związanych z bezpieczeństwem użytkowania, ochroną zdrowia i ochroną środowiska na każdym etapie produkcji i użytkowania wyrobu. Norma ta obowiązuje już od ­marca 2010 r.;
• należy także zwracać uwagę, czy na opakowaniu znajduje się znak ETA (Europejska Norma Techniczna), wtedy mamy pewność, że normy wymagane przez inspektorów nadzoru budowlanego są w 100% respektowane. Do tych norm należą:
  - galwanizacja powierzchni łącznika – powłoka antykorozyjna powinna mieć minimum 20 mikrometrów grubości (275 g cynku/m²) i znajdować się na całej powierzchni łącznika, także w otworach i na brzegach;
  - ścięte kanty łączników, zaokrąglenie brzegów;
  - rozmieszczenie otworów we wszystkich łącznikach zgodnie ze ściśle określonymi parametrami. Wymaga tego budowa drewna i jego wytrzymałość.

Precyzja

Otwory powinny mieć średnicę 5,0 mm tak, aby gwóźdź o średnicy 4,0 mm mógł zostać łatwo osadzony i szczelnie dolegał do płytki. ­Większe otwory w łącznikach ­służą ­tylko do ­kotwienia w betonie. ­Odległości między otworami to ­minimum 20 mm. ­Należy także zwrócić uwagę na odległość mocowanego gwoździa od krawędzi elementu drewnianego, która musi wynosić ­minimum 20 mm, a od jego końca minimum 40 mm.

W dobie automatyzacji i rozwoju ­technicznego urządzeń i narzędzi budowlanych mamy obecnie możliwość szybkiego i łatwego mocowania łączników ciesielskich bezprzewodowymi gwoździarkami gazowymi lub pneumatycznymi. Dzięki temu nasza praca jest:

• precyzyjniejsza – narzędzie ma specjalny wodzik do naprowadzania gwoździa na otwór;
• bezpieczniejsza – poprzez możliwość wykonania pracy jedną ręką, co ma szczególne znaczenie w pracy na dużych wysokościach;
• szybsza – kilkukrotnie szybszy montaż łączników ze względu na wydajność – do 1000 gwoździ na godzinę;
• komfortowa – dzięki wyważeniu i zbalansowaniu gwoździarki praca jest przyjemna;
• bezstratna – mamy pewność osadzenia 100% gwoździ tam, gdzie chcemy;
• dostosowana do norm wymaganych przez inspektorów nadzoru budowlanego.

Parametry stosowanych gwoździ ­mocujących łączniki są także precyzyjnie określone przez normy EU. Gwóźdź powinien spełniać następujące wymagania:

• długość: 40 lub 50 mm, średnica 4,0 mm,
• rodzaj: kotwowy, galwanizowany (zapobiega to wchodzeniu w reakcję z łącznikiem),
• stożkowa główka (umożliwiająca prawidłowe dopasowanie w otworze),
• długi i ostry szpic (celem łatwego osadzenia),
• znak CE.