Dokładnie i ekonomicznie
Wykonanie tradycyjnych połączeń ciesielskich wymaga sporej wiedzy i dokładności. Są to czynności skomplikowane i łatwo tu o błędy, które mogą w przyszłości zaowocować poważnymi uszkodzeniami dachu. Metalowe łączniki są prostsze w użyciu. Prawidłowo zamocowane mają też lepszą nośność niż połączenia drewnianych elementów na wręby, czopy, nakładki lub gniazda. Dodatkowo pozwalają zaoszczędzić na materiale. W przypadku połączeń tradycyjnych, elementy muszą mieć bowiem większe przekroje, bo tylko wtedy zachowana zostanie odpowiednia ich nośność i wytrzymałość.
Do więźby i nie tylko
Metalowe łączniki produkowane są w tak dużym asortymencie, że bez trudu można kupić odpowiednie do każdego rodzaju połączeń. Oprócz budowy więźb dachowych wykorzystywane
są także przy wznoszeniu domów w technologii szkieletowej (tak zwanych kanadyjczyków). Są też dużym ułatwieniem przy budowie zadaszeń, wiat i innych elementów małej architektury. Łączniki produkowane są z blachy stalowej ocynkowanej. Mają grubość od 2 do 8 mm. W ich ściankach
są fabrycznie nawiercone otwory pod śruby, dyble lub gwoździe (polecane są gwoździe karbowane). W niektórych z nich otwory maja kształt owalny. Uzyskuje się dzięki temu możliwość regulowania położenia łącznika w trakcie montażu.
Płytki perforowane
Są to blachy grubości 2 mm o kształcie kwadratu, prostokąta lub litery „t”. Wykonane są w nich otwory o jednakowej lub zróżnicowanej średnicy. Zazwyczaj są one równomiernie rozmieszczone. Służą do łączenia dwóch lub trzech elementów drewnianych w jednej płaszczyźnie. Najczęściej stosowane są w połączeniach jętka-krokiew, miecz-słup. Dobiera się je do wielkości i kształtu połączenia.
Kątowniki
Służą do łączenia drewnianych elementów konstrukcyjnych pod kątem prostym. Produkowane są w wielu wymiarach. Ich grubość wynosi około 2-4 mm. Niektóre kątowniki wzbogacone są o wytłaczane żebra wzmacniające. Nadają się wówczas do wykonywania połączeń narażonych na silne obciążenia. Kątowniki są używane do połączeń belka-belka, belka-słup, belka-legar.
Łączniki belek
Przeznaczone są do sztukowania belek. Za ich pomocą wykonuje się połączenie podłużne dwóch belek o identycznym przekroju. Produkowane są łączniki do zespalania belek przyciętych pod katem prostym lub ostrym. Do jednego połączenia używa się zawsze dwóch łączników – lewego i prawego.
Wsporniki belek
Służą do łączenia dwóch belek. Łączniki te stosowane są też do mocowania belek do ścian i do słupów. W połączeniu takim, belka jest podtrzymywana od dołu przez specjalnie wyprofilowany uchwyt. Produkowane są również wsporniki, które po zmontowaniu dwóch elementów drewnianych pozostają niewidoczne. Dzieje się tak dlatego, że na nośny, wystający element takiego łącznika (przykręconego do belki, słupa lub ściany) nakłada się belkę z wyciętym otworem. Ten fragment łącznika umieszczony zostaje więc wewnątrz belki, a na zewnątrz widać tylko łebki śrub, którymi został z nią połączony. Wsporniki te polecane są do tych domów, gdzie elementy więźby pozostaną w całości lub częściowo widoczne od wewnątrz. Ich montaż
wymaga jednak użycia specjalnych szablonów, wskazujących, w którym miejscu trzeba wywiercić wbelce otwory pod śruby.
Łączniki uniwersalne
Używane są do łączenia belek krzyżujących się pod kątem prostym.
Na jedno skrzyżowanie belek stosuje się dwa takie łączniki. Mogą mieć różne kształty. Przykręcane lub przybijane są zawsze w trzech płaszczyznach. Mają grubość 2-2,5 mm.
Łączniki do płatwi i krokwi
Także stosowane są do łączenia belek, które przecinają się pod kątem prostym. Z racji swego specyficznego kształtu wykorzystuje się je do łączenia płatwi z krokwiami. Do tego samego celu nadają się też łączniki widełkowe.
Wsporniki krokwi
Łączniki te przeznaczone są do łączenia krokwi z murłatami lub betonowym wieńcem w ścianie kolankowej. Wspornik do betonu przymocowuje się za pomocą śrub nierdzewnych, a do murłat za pomocą gwoździ. Krokwie umieszcza się między obejmami łącznika i przykręca za pomocą śrub.
Złącza czołowe
Mają kształt kątownika z jednym bokiem trójkątnym. Stosuje się je do łączenia desek okapowych z krokwiami.
Złącza typu motyl (przesunięte)
Swą nazwę zawdzięczają specyficznemu kształtowi, dzięki któremu drewno może swobodnie pracować (bez uszkodzenia poddawać się oddziaływaniu różnych naprężeń). Używane są do czołowego łączenia krokwi z prostopadłymi do nich elementami zwanymi wymianami. Wymiany wstawia się na przykład w miejscu, w którym będzie okno połaciowe – jeden na górze i drugi na doleotworu okiennego.
Taśmy perforowane (ciesielskie)
Są to perforowane taśmy stalowe. Zastępują drewniane wiatrownice służące do usztywniania więźby. Polecane są zwłaszcza do stabilizowania gotowych wiązarów dachowych podczas budowania z nich konstrukcji dachowej. Sprzedawane są w rolkach lub odcinkach. Należy do nich dokupić zestaw końcówek, pomocnych przy mocowaniu taśm do różnych drewnianych elementów. Dodatkowo trzeba nabyć złączki mocujące taśmę do końcówek i ściągacze do taśmy, którymi poprawia się jej naprężenie. Bez nich nie da się jej właściwie zamontować. Warto też mieć tak zwany napinacz taśmy, czyli niewielkie, ręczne urządzenie ułatwiające jej montaż.
Do montowania elementów więźby dachowej przeznaczone są również tak zwane płytki gwoździowane. Jednak samodzielnie nie da się z nich wykonać połączenia elementów konstrukcyjnych. Podczas prób przybijania do ich drewna, część kolców ulega wygięciu. Płytki te stosowane są wyłącznie przez firmy produkujące gotowe wiązary dachowe. W zakładach, wbijane
są one w drewno za pomocą specjalnych pras.
Łączniki w projekcie
Chcąc przy budowie więźby wspomóc się łącznikami, trzeba wiedzieć, jakich ich rodzajów użyć i jaki powinny one mieć rozmiar. Taką wiedzą dysponują konstruktorzy oraz niektórzy architekci. Sporządzą oni projekt więźby dostosowany do tej technologii montażu, lub zaadaptują projekt istniejący.
Z taką szczegółową dokumentacją, w której wskazane będzie nawet to ile gwoździ trzeba użyć do mocowania łączników, zbudowanie więźby będzie łatwe nie tylko dla fachowców.