Najpopularniejsze urządzenia
Klimatyzatory przenośne. To najprostsze rozwiązanie. Aby zainstalować takie urządzenie, nie trzeba kuć ścian i prowadzić przewodów. Wymóg jest tylko jeden – bliskość okna. Przez lekko uchylone okno, elastyczną rurą, odprowadzane jest na zewnątrz ciepłe powietrze z pomieszczenia. Wadą tych urządzeń jest stosunkowo niska wydajność (zwłaszcza z powodu uchylonego okna), ponadto są dosyć hałaśliwe. Trzeba też pamiętać, że tego typu klimatyzator to dodatkowy sprzęt w pomieszczeniu, zajmujący miejsce.
Klimatyzatory typu split. Składają się z jednostki wewnętrznej oraz zewnętrznej. Jednostka wewnętrzna wyposażona jest w parownik, wentylator nadmuchowy oraz układ sterujący. Występują w różnych wersjach, w zależności od sposobu montażu. Najpopularniejsze są urządzenia ścienne. Wyglądają efektownie, a producenci prześcigają się wręcz w projektowaniu ich w nowych, ciekawszych formach. Śmiało więc można je eksponować na ścianach. Do wysokich pomieszczeń, a takimi są przeważnie właśnie poddasza, polecane są klimatyzatory podsufitowe, które instaluje się bezpośrednio do konstrukcji np. stropu. Urządzeniami uniwerslanymi są natomiast klimatyzatory przypodłogowe (wyglądają podobnie jak grzejnik). Inną wersją są klimatyzatory kasetonowe, stosowane w pomieszczeniach z sufitami podwiesznymi, w których są montowane.
Jednostkę zewnętrzną stanowi centralny agregat z pompą, skraplaczem i wentylatorem. W przypadku poddasza ustawia się ją na balkonie, montuje na elewacji, dachu lub kominie. Obie jednostki (wewnętrzną i zewnętrzną) łączy się ze sobą za pomocą dwóch, przeważnie miedzianych, izolowanych rurek. Dobrze, jeśli jednostki mogą być rozmieszczone blisko siebie – unika się w ten sposób skomplikowanych prac montażowych.
Multisplit. Jest to rozwiązanie systemowe, umożliwiające stworzenie rozbudowanego zespołu klimatyzującego kilka pomieszczeń jednocześnie. Jedna jednostka zewnętrzna podłączona jest do kilku jednostek wewnętrznych. Na rozbudowany system warto się zdecydować już na etapie projektowania lub budowy domu.
Kryteria doboru
Przed zakupem klimatyzatora warto zastanowić się, czy urządzenie ma tylko chłodzić powietrze, czy także je ogrzewać. Na rynku dostępne są klimatyzatory wyposażone w pompę ciepła, które przy niższych temperaturach (np. w okresach przejściowych) ogrzewają pomieszczenie lub stanowią uzupełnienie innego źródła ciepła.
Ważny jest także wybór odpowiedniej mocy, która zależy od powierzchni i kubatury klimatyzowanego pomieszczenia. Przyjmuje się, że urządzenie o mocy 1 kW wystarczy na schłodzenie/ogrzanie około 10 m². Specjaliści biorą także pod uwagę przeznaczenie pomieszczenia i ilość przebywających w nim osób, nasłonecznienie i oświetlenie, a także obecność urządzeń elektrycznych generujących ciepło (np. komputer, lodówka), liczbę okien i drzwi.
Nowoczesnym rozwiązaniem jest klimatyzator z tzw. inwerterem – właśnie taki warto wybrać. Jest to urządzenie zapewniające płynną regulację pracy sprężarki w urządzeniu zewnętrznym. Dzięki temu klimatyzator samoczynnie dostosowuje się do temperatury i warunków panujących w pomieszczeniu, automatycznie dobierając optymalną prędkość sprężarki. Urządzenie ochładza tylko taką ilość powietrza, która jest potrzebna w danym momencie. Rozwiązanie to zabezpiecza klimatyzator przed znacznymi wahaniami napięcia w sieci, co zwiększa jego trwałość i niezawodność, a co ważne, zapewnia oszczędności energii, nawet do 30-40%. Dodatkową zaletą klimatyzatorów inwerterowych jest cicha praca obu jednostek.
Praktyczne funkcje
W bardziej zaawansowanych klimatyzatorach istnieje możliwość ustawienia temperatury, jaką chcemy uzyskać w pomieszczeniu, a wtedy doborem odpowiedniego trybu pracy zajmuję się już automatyka. Odpowiedzialny jest za to tryb pracy auto, w którym klimatyzator sam dobiera najlepszy bieg do utrzymania zadanej temperatury. I tak np. urządzenie może zacząć grzać, jeśli temperatura w pomieszczeniu spadnie poniżej 21°C, a chłodzić, jeśli przekroczy np. 24°C. Praktyczna wydaje się też funkcja szybkiego chłodzenia, umożliwiająca w krótkim czasie obniżenie temperatury w pomieszczeniu. Z kolei dzięki funkcji auto-restart, po zaniku napięcia w sieci i ponownym jego włączeniu klimatyzator sam się automatycznie włączy. Na rynku dostępne są również modele pracujące w trybie osuszania, przydatne w domach o podwyższonej wilgotności, a także trybie wentylowania (efekt wiatru), polecane z kolei, gdy brakuje ruchu powietrza w pomieszczeniu. Najnowsze urządzenia wyposażone są w specjalny system oczyszczający, działający 24 godziny na dobę, nawet gdy urządzenie jest wyłączone. Jeśli ilość zanieczyszczeń w powietrzu przekroczy określony poziom, automatycznie włącza się funkcja oczyszczania, która błyskawicznie poprawia jego jakość. Z kolei specjalna funkcja kontroli wilgotności pozwala uniknąć nadmiernego osuszenia powietrza, zachowując stałą temperaturę podczas pracy w trybie chłodzenia. Umożliwia to utrzymanie komfortowych warunków otoczenia, eliminując uczucie suchości oczu i gardła.
Przykładowe rodzaje filtrów
Klimatyzatory nowej generacji wyposażone są w specjalne filtry, polecane m.in. osobom skłonnym do alergii. Oto niektóre z nich:
- filtr typu HEPA – niemal idealnie usuwa kurz, dym papierosowy i inne nieprzyjemne zapachy, a także roztocza, pyłki roślin, zarodniki grzybów, pleśń, sierść zwierząt, niektóre bakterie i wirusy,
- filtr antybakteryjny emitujący atomy srebra – działa bakterio- i grzybobójczo,
- generator jonów ujemnych – poprawia jakość powietrza, czyniąc go świeżym, zdrowym i przyjemnym,
- filtr uwalniający witaminę C (witamina młodości) – korzystnie wpływa na sen i poprawia wydolność fizyczną,
- filtr dezodoryzujący z aktywnym węglem – pochłania nieprzyjemne zapachy.
Obsługa – ważne wskazówki
Urządzenia klimatyzacyjne są na ogół proste w obsłudze. Przyciski na pilocie są czytelne. Na wyświetlaczu ciekłokrystalicznym jednostki wewnętrznej (częste wyposażenie) pojawiają się łatwe do rozszyfrowania ikonki, obrazujące aktualny tryb pracy urządzenia.
Nie wolno zapominać, że klimatyzator to urządzenie elektryczne, pracujące pod napięciem. Nie należy wyłączać pracującego urządzenia poprzez wyciąganie wtyczki z gniazda, ponieważ może to uszkodzić jego obwody elektroniczne (do tego służy panel kontrolny).
W czasie przeprowadzania zabiegów serwisowych klimatyzator powinien być odłączony od sieci elektrycznej.
Nie wolno zasłaniać wlotów ani wylotów powietrza w urządzeniu.
Systemy klimatyzacji wymagają okresowych przeglądów. Bardzo ważne jest, aby co pewien czas (określony przez producenta) czyścić oraz dezynfekować przewody i filtry. Brudny filtr ogranicza przepływ powietrza przez urządzenie, powodując spadek wydajności klimatyzatora i nieefektywne wykorzystanie energii elektrycznej, ponadto filtr przestaje wówczas spełniać swoją podstawową funkcję – oczyszczania powietrza. Całkowicie zanieczyszczony filtr uniemożliwia przepływ powietrza, w efekcie powodując uszkodzenie urządzenia.
Sposób czyszczenia filtrów zależy od rodzaju materiału filtracyjnego i opisany jest zazwyczaj w instrukcji obsługi urządzenia. Jednak większość filtrów można myć w ciepłej (ale nie gorącej) wodzie z niewielką ilością łagodnego detergentu lub też czyścić odkurzaczem. Filtr przed ponownym zamontowaniem musi być wysuszony. Nie wolno suszyć filtrów na grzejnikach czy na słońcu – mogłoby to spowodować jego zniekształcenie. Nie wolno też włączać klimatyzatora bez filtra – grozi to awarią urządzenia.
Powinno się zadbać o to, aby strumień zimnego powietrza nie był skierowany bezpośrednio na przebywające w pomieszczeniu osoby. Różnica temperatur między powietrzem w mieszkaniu a zewnętrznym powinna wynosić nie więcej niż 5-80°C – w ten sposób unikniemy przeziębienia.
