Jak dbać o rynny? Zadbaj o drożność i szczelność orynnowania

Rynny to nie tylko element dekoracyjny domu, to przede wszystkim ochrona przed wodą spływającą z dachu. Gdyby nie rynny, elewacje byłyby zawilgocone i brudne, a wokół domu tworzyłyby się kałuże.

Czyszczenie rynien
Rynny można czyścić o każdej porze roku. Jednak najlepiej jest to robić  późną jesienią, aby zdążyć jeszcze przed zimą usunąć nawiany przez wiatr piach, pył, liście i igliwie. Stan orynnowania warto również sprawdzić wczesną wiosną - wtedy oprócz usunięcia zanieczyszczeń, można również wykryć ewentualne uszkodzenia, spowodowane przez oblodzenie lub zalegający śnieg. Przy okazji "porządków" sprawdzany jest stan powierzchni rynien, spadki i ich ustawienia, stan zamocowań i drożność rur spustowych oraz szczelność.

Nie należy tej sprawy lekceważyć, ponieważ niepoprawnie działające orynnowanie to duży kłopot. Po pierwsze, zatkana, niedrożna rynna nie będzie odprowadzać wody, a to z kolei spowoduje, że woda nie mogąc odpłynąć z rynien będzie wylewać się z nich górą. Po drugie, takie obciążenie spowoduje odkształcenie rynien, a także rozszczelnienie połączeń. Natomiast zatory lodowe w rynnach i rurach spustowych mogą być przyczyną rozsadzania i pękania.

Rynny należy czyścić również wtedy, gdy założone są na nich siatki ochronne, gdyż zatrzymują one jedynie liście, a przepuszczają igliwie oraz drobne gałązki.

Prace te nie są trudne, jednak wymagają wejścia na dach. Gdy jest stromy, lepiej nie ryzykować, tylko zatrudnić specjalistyczną firmę. Jeśli jednak okap znajduje się na wysokości 3-4 m, wszystkie prace można wykonać samodzielnie z drabiny rozstawnej, choć bezpieczniej jest użyć do tego rusztowania (można je wypożyczyć).

Pierwszym krokiem przy czyszczeniu rynien jest usunięcie większych zanieczyszczeń, ponieważ spływając w dół mogłyby utknąć w rynnie. Liście, igliwie, szyszki można usunąć odkurzaczem lub okrągłą plastikową szczotką. Nie wolno używać ostrych narzędzi (szufelek, metalowych pazurków), bo można nimi bardzo łatwo uszkodzić ochronną powłokę cynkową lub lakierniczą.
Innym sposobem usuwania liści jest płukanie ich pod dużym ciśnieniem - z węża ogrodowego lub myjki wysokociśnieniowej.

Zabieg ten rozpoczyna się od wylotu z rynny spustowej, a następnie spłukuje się kolejne porcje zanieczyszczeń. Dobrze jest zamknąć otwory rur spustowych rusztem - pozwoli to na spłynięcie wody, a zatrzyma większe zanieczyszczenia.
Rynny z tworzywa można dokładnie doczyścić wszystkimi dostępnymi środkami, które nie zawierają rozpuszczalników i składników ściernych (te mogą uszkodzić ich powierzchnię), używając miękkiej szmatki.

Dowiedz się też: Jakie są zalety i wady rynien z różnych materiałów

Jak sprawdzić szczelność rynien
Sposób, by sprawdzić szczelność i drożność rynien jest prosty: po zatkaniu otworu odpływowego napełnia się wodą rynnę do 1/4-1/2 jej wysokości i obserwuje czy nie ma przecieków. Po opróżnieniu rynny, należy sprawdzić, czy nie pozostają na jej powierzchni oczka wodne. Jeśli są, to znaczy, że rynna jest źle zamontowana - najczęściej wystarczy dogiąć rynajzy (i jeszcze raz sprawdzić, czy woda spływa jak należy).

Przecieki najczęściej pojawiają się na łączeniach, które są najbardziej narażone na odkształcenia. Miejsca te można zabezpieczyć odpowiednimi uszczelniaczami, które są proste w użyciu, charakteryzują się doskonałą przyczepnością do powierzchni.  

Większe dziury likwiduje się inaczej. Te w rynnach z blachy ocynkowanej należy zalutować. Jeśli miejsce połączenia jest zardzewiałe, od zewnątrz nalepia się samowulkanizującą taśmę dekarską, a od wewnątrz uszczelnia silikonem dekarskim. Tak samo naprawia się niewielkie dziury spowodowane korozją. Natomiast przy rynnach z tworzywa sztucznego, w przypadku elementów sklejonych, przykleja się fragment wycięty z innego kawałka rynny. W rynnach łączonych na zatrzaski z gumową uszczelką należy sprawdzić, czy zatrzask się nie poluzował, uszczelka jest dobrze założona lub nie jest zużyta (taką trzeba wymienić na nową). Stare, popękane, zniszczone rynny (po kilkunastu latach ulegają naturalnemu zużyciu) zamiast naprawiać, lepiej wymienić na nowe, ponieważ naprawa może okazać się nieopłacalna.

Przyczyną nieszczelności w orynnowaniu z tworzywa sztucznego może być także wysunięcie rynny z łącznika w wyniku skurczenia się materiału pod wpływem zimna. Źle dobrany element należy wymienić na nowy. W rurach spustowych przecieki najczęściej spowodowane są obluzowaniem obejm mocujących rury do ściany, co prowadzi do rozsunięcia się pionowych połączeń. Zdarza się, że obejmy zamontowane są w złym miejscu i wystarczy poprawić ich zamocowanie, aby rury przestały przeciekać.

Plamy rdzy, po wcześniejszym oczyszczeniu i odłuszczeniu, zamalowuje się preparatem cynowym lub farbą antykorozyjną (powierzchnie ocynkowane) lub też odpowiednimi emaliami (blachy powlekane poliestrem). Zdeformowane łączniki, haki i inne elementy systemu należy wymienić na nowe. Nie jest to trudne, wystarczy wszystkie prace wykonywać zgodnie z instrukcją obsługi.

Musimy pamiętać, że aby woda dobrze spływała i nie stała w korycie rynny, rury powinny być zamocowane ze spadkiem wynoszącym od 0,5 do 0,2% w kierunku rury spustowej. Taki spadek zapewnia prawidłowy spływ wody do rur spustowych.