Blacha stalowa jest jednym
z najpopularniejszych materiałów na pokrycia dachowe. Duży wybór wzorów
i kolorów zachęca inwestorów do jej kupowania, warto jednak wiedzieć, jak wybrać dobrą blachę i na co zwrócić uwagę.
Blachy są stosowane jako materiał samonośny, co oznacza, że to one przenoszą wszystkie obciążenia zewnętrzne. Muszą być odpowiednio wytrzymałe, a przy tym elastyczne i odporne na warunki zewnętrzne. Właściwe parametry blachy stalowej zależą od każdego z elementów jej budowy, czyli: rdzenia, warstwy ocynku i powłoki lakierniczej.
Stalowy rdzeń
Stalowy rdzeń jest podstawowym elementem tworzącym ten rodzaj pokrycia. To dzięki niemu możliwe jest przenoszenie wszystkich istniejących obciążeń – takich jak śnieg, wiatr, komunikacja – na wykonaną podkonstrukcję dachu. Dlatego rdzeń musi być wykonany z odpowiedniego gatunku stali. Po zbyt „miękkich” blachach nie można by chodzić, więc utrudniony byłby montaż
i konserwacja, natomiast zbyt sprężyste blachy nie formowałyby się w odpowiedni sposób, a docięte przez ekipę wykonawczą do kształtu dachu, próbowałyby wrócić do swojej pierwotnej postaci hutniczej, czyli blachy płaskiej.
Do produkcji blach potrzebny jest cały skomplikowany proces hutniczy. Zaczyna się on w wielkim piecu, gdzie z rudy żelaza (ok. 80%), złomu (ok. 20%) oraz dodatków uzyskuje się kęsy. Te zaś są walcowane do odpowiedniej grubości i szerokości, następnie cynkowane i powlekane warstwami lakierniczymi. Bardzo duże znaczenie ma zatem jakość wsadu do pieca – zastosowanie rudy odpowiedniej jakości wpływa m.in. na ograniczenie powstawanie korozji podpowłokowych. Bardzo dobrymi parametrami wyróżniają się np. blachy szwedzkie, z okolic Kiruny. Różnice
w poszczególnych stalach dla inwestora mogą być niezauważalne, jednak jakość rdzenia stalowego jest wyróżniona w gwarancjach hutniczych.
Rdzeń stalowy o niewystarczającej grubości lub nieodpowiedniego gatunku stali nie może być zastosowany jako materiał samonośny, a wykorzystanie takiego materiału może w prostej linii skutkować katastrofą budowlaną.
Powłoka z cynku
Cynkowa powłoka jest nieodłącznie związana ze stalowym rdzeniem. Warstwa cynku zabezpiecza stal przed korozją, a jej wielkość jest jednym z najważniejszych parametrów oceny jakości blachy stalowej. Według normy PN-EN 508-1, niezbędne minimum dla ochrony rdzenia stalowego
w przypadku blach z dodatkową powłoką organiczną (lakierniczą), minimalna masa powłoki cynkowej to 275 g/m². Dzięki odpowiedniej warstwie cynku i jej właściwościom, powstaje ogniwo,
w którym cynk jest anodą, a rdzeń katodą. Przy tej wielkości cynku nie musimy obawiać się
o wystąpienie korozji w miejscach cięcia blachy, oczywiście przy zastosowaniu odpowiednich narzędzi. Powłoka cynku z czasem zmniejsza swoją grubość (utlenia się) i aby temu zapobiec stosowane są powłoki malarskie.
Zastosowanie blach powlekanych o mniejszej zawartości cynku niż 275g/m² może powodować brak ogniwa elektrolitycznego oraz wystawienie części rdzenia stalowego na działanie czynników atmosferycznych. Dla inwestora może to oznaczać konieczność wykonania we własnym zakresie zabezpieczenia antykorozyjnego ciętych krawędzi blach, co jest uciążliwe i skuteczne tylko
w ograniczonym zakresie. Jedynie na elewacje stosuje się blachy pokryte mniejszą ilością cynku, dlatego kupując blachę stalową, należy zwrócić uwagę na jej przeznaczenie.
Rdzeń stalowy może zabezpieczony, zgodnie z normą PN-EN 508-1, następującymi warstwami metalicznymi:
- ocynk, typ Z,
- cynk - aluminium (5% aluminium), typ ZA,
- aluminium – cynk (55% aluminium), typ AZ,
- aluminium, typ A.
Norma nie dopuszcza do stosowania powłoki cynkowo-magnezowej.
Łączna grubość rdzenia, wraz z warstwą cynku powinna wynosić co najmniej 0,5 mm,
a dopuszczalne odchylenie dla blachy tej grubości wynosi ±0,06 mm.
Gwarancja
Przed zakupem jakiegokolwiek produktu obowiązkowo powinniśmy przeczytać gwarancję. Jej warunki mogą się bowiem znacznie różnić, w zależności, np. od producenta. W przypadku blach stalowych może się okazać, że mamy np. 50-lat gwarancji, ale pod warunkiem, że co kilka lat musimy ponownie malować dach. Taka gwarancja w praktyce może się okazać bezużyteczna, bo koszt obowiązkowego malowania przekroczy wartość wymiany dachu. Czasem warto wybrać krótszy okres gwarancji, ale nie obwarowany dodatkowymi zobowiązaniami dla inwestora.
Czytajmy także co obejmuje gwarancja - każdy producent inaczej określa zakres i warunki, po spełnieniu których gwarancja zachowuje ważność. To tylko kilka minut, a może zaoszczędzić wiele nerwów i wydatków. Solidny producent pokryć dachowych, korzystający z dobrych surowców daje jasne i przejrzyste gwarancje.
Powłoki lakiernicze
Powłoka lakiernicza składa się z kilku warstw – ochronnych i dekoracyjnych. Ich najważniejszą funkcją jest ochrona warstwy cynku (zapobieganie utlenianiu się)
i zapewnienie trwałość koloru. Do produkcji blach dachowych stosowane są powłoki organiczne nanoszone w systemie coil-coating, czyli ciągłego powlekania kręgów. Technologia ta pozwala nanosić powłoki równe, wytrzymałe i estetyczne. Powłoki organiczne mogą mieć różny skład chemiczny (poliestry, poliuretany, plastizole) oraz charakteryzować się różnym wykończeniem powłoki. Oferowane są blachy z powłoką błyszczącą, matową oraz matową gruboziarnistą. Dla każdego typu jest określona minimalna grubość powłoki. I tak dla wykończenia błyszczącego jest to 25 µm, dla matowego – 30 µm, a dla matowego gruboziarnistego – 50 µm. Cieńsza powłoka nie będzie odpowiednio chronić dachu.
Przed zakupem blachy stalowej
Podsumowując – kupując pokrycie z blachy stalowej, należy zwrócić uwagę na:
- grubość i jakość stalowego rdzenia – zbyt cienki rdzeń lub złej jakości spowoduje konieczność dużego zagęszczenia podkonstrukcji oraz możliwość wystąpienia awarii lub katastrofy budowlanej,
- grubość warstwy cynku oraz powłoki lakierniczej – zbyt cienkie powłoki mogą spowodować wystąpienie korozji rdzenia oraz wiążą się koniecznością wykonania zabezpieczeń antykorozyjnych na koszt inwestora.
Dodatkowo bardzo istotne jest to, gdzie kupujemy blachę stalową i jakiego producenta. Kupując materiał u sprawdzonego dostawcy i renomowanego producenta, działającego na rynku od dawna, mamy większą pewność, ze towar jest solidnej jakości, a dach będzie nam służył przez długie lata.
