Blacha trapezowa – ekonomiczne pokrycie dachowe
Producenci pokryć dachowych z blachy trapezowej gwarantują utrzymywanie się tego materiału w dobrej kondycji przynajmniej przez 25 lat (blacha ocynkowana). Jeszcze dłuższą żywotnością (40-50 lat) cechują się nieco droższe blachy wielowarstwowe z powłoką poliuretanową. To bardzo wysoka trwałość jak na materiał blaszany, ale wciąż niedorównująca czasowi użytkowania przewidywanemu dla dachówek.
Niemniej w sytuacjach kiedy tylko jest to możliwe, inwestorzy sięgają właśnie po pokrycia z blachy, bo są one niewspółmiernie tańsze aniżeli materiały ceramiczne czy nawet cementowe. Koszt zakupu metra kwadratowego ocynkowanej i dostępnej w przynajmniej kilku wariantach kolorystycznych blachy trapezowej to zaledwie 20-25 zł. Nie więcej zapłacimy też za fachowe ułożenie 1 m² tego materiału na dachu.
Zalety i wady blachy trapezowej jako pokrycia dachu
Blacha trapezowa to materiał lekki, wytrzymały, odporny na uszkodzenia mechaniczne, niekorodujący i ekonomiczny. Nic zatem dziwnego, że w budownictwie, a zwłaszcza na dachach stosuje się go tak często. Blachę trapezową można wykorzystywać do krycia dachów domów jednorodzinnych oraz wielu innych budynków (hal produkcyjnych, obiektów magazynowych, gospodarczych itp.). Najbardziej ekonomiczne jest krycie blachą trapezową dużych i prostych połaci dachowych.
Ze względu na niewielki ciężar pokrycia, stosuje się je na konstrukcjach, których obciążenie dachówkami ceramicznymi bądź cementowymi nie jest możliwe. Blacha trapezowa pomimo swej lekkości ma dużą wytrzymałość. Trudno ją uszkodzić, w związku z czym nie ulega degradacyjnemu działaniu silnych wiatrów i innych gwałtownych zjawisk atmosferycznych. Poprawnie zamontowana na dachu, stanowi jego właściwą ochronę przez długie lata użytkowania.
Ocynkowana stal, z której wykonuje się blachę trapezową, jest odporna na wodę oraz wilgoć, dzięki czemu właściwie nigdy nie rdzewieje (z pominięciem blach o niskiej jakości, na stosowaniu których nie warto oszczędzać).
Pomimo wielu zalet blacha dachowa ma także i wady. Zasadniczą jest hałas powstający na skutek np. spadającego na ten materiał deszczu. W wielu przypadkach wspomniany defekt nie ma znaczenia, ale przy domach z poddaszem użytkowym (zwłaszcza jeśli to właśnie pod dachem zlokalizowane są sypialnie) hałaśliwość blachy może być bardzo uciążliwa, co należy uwzględnić już na etapie projektowania budynku. Ten efekt do pewnego stopnia może ograniczyć ocieplenie wykonane z wełny mineralnej, która dobrze tłumi hałas.
Na jakie dachy blacha trapezowa?
Ponieważ 1 m² blachy trapezowej o grubości rdzenia 0,5 mm waży zaledwie 5 kg, materiał ten nie wymaga skomplikowanej i szczególnie mocnej więźby. Oczywisty jest zatem fakt, że zastosowanie go znacząco obniży całkowite koszty inwestycji. Jednakże o wyborze blachy jako materiału pokryciowego nie mogą decydować jedynie względy ekonomiczne. Bardziej istotny jest w tym przypadku kształt dachu oraz kąt nachylenia połaci.
Blachę trapezową układa się przeważnie na dużych i prostych powierzchniach, o czym nie decydują jedynie efekty wizualne, ale również zużycie materiału. W przypadku skomplikowanych dachów wielospadowych lub połaci wzbogaconych licznymi lukarnami, zastosowanie blachy nie będzie miało nic wspólnego ani z estetyką, ani z opłacalnością. Cięcie arkuszy blachy na miniaturowe elementy nie ma żadnego sensu. Zamiast takich działań dużo lepiej jest zdecydować się na inne pokrycie (najlepiej małoformatowe, np. dachówki lub płytki włókno-cementowe).
Inny czynnik, który decyduje o wyborze blachy trapezowej na pokrycie to kąt nachylenia połaci. Materiał ten można układać na dachach płaskich oraz o niskim kącie nachylenia konstrukcji (w takim przypadku trzeba liczyć się z koniecznością dodatkowego uszczelnienia pokrycia). Górna granica to 90°, więc w praktyce blacha trapezowa nadaje się do krycia dachów o dowolnym kącie nachylenia.
Montaż blachy trapezowej na dachu
Choć niektórym inwestorom może się wydawać, że montaż blachy trapezowej jest na tyle prosty, że można przeprowadzić go samodzielnie, to w rzeczywistości czynność tę lepiej jest powierzyć fachowcom.
Arkusze blachy trapezowej układa się na drewnianym ruszcie z kontrłat i łat. Pokrycie to (w przeciwieństwie do blachy płaskiej) nie wymaga wykonywania sztywnego poszycia. Pod pokryciem wskazane jest zastosowanie membrany umożliwiającej prawidłową wentylację dachu.
Blachę trapezową przykręca się do łat specjalnymi wkrętami farmerskimi. Są to wkręty z gumowymi uszczelkami, dzięki którym zachowana zostaje całkowita szczelność pokrycia. Stosowanie zwykłych wkrętów jest niedopuszczalne, bo to najszybsza droga do powstania przecieków. Do montażu potrzebne są wkręty długie (35 mm), którymi mocuje się arkusze do konstrukcji oraz wkręty krótkie (20 mm) służące do łączenia poszczególnych arkuszy. Blachę z łatami łączy się w dole fali, zaś połączenia blacha-blacha wykonuje w górnej części fali. Działanie odwrotne jest poważnym błędem.
Blacha trapezowa wymaga ułożenia węższymi rowkami ku górze, ponieważ tylko taki układ gwarantuje prawidłowe odprowadzenie wody z powierzchni dachu. Konieczne jest też wykonanie zakładów pomiędzy arkuszami na szerokość przynajmniej jednego tłoczenia. Przy blachach z rowkiem kapilarnym, ten rowek przykrywa się sąsiednim arkuszem materiału.
Uwaga na newralgiczny kosz dachowy!
Kosz to jeden z najtrudniejszych w obróbce elementów dachu. Nie może on być zbyt wąski, ponieważ uniemożliwi to prawidłowe odbieranie spływającej wody. Przy koszu o szerokości 30 cm, odstęp pomiędzy krawędziami pokrycia zbiegających się połaci nie może mieć mniej niż 20 cm.
