Rodzaje dachów: dach kopertowy i namiotowy

Dachy czterospadowe obu typów nie są tak popularne, jak dachy dwuspadowe i dość trudno urządzić pod nimi funkcjonalne poddasze, ale mają swoje zalety.

Dachy kopertowe tworzy się zazwyczaj przy użyciu konstrukcji płatwiowo-kleszczowej. W ten sposób powstają cztery strome połacie w kształcie trapezu lub dwie trapezowe i dwie trójkątne. Połacie równoległe w stosunku do siebie zbiegają się w kalenicy, a w miejscach ich styków tworzą się kąty wypukłe. W przypadku dachów kopertowych nie ma zatem problemu ze spływem z nich wody opadowej oraz zaleganiem na ich powierzchni śniegu.

Materiały, które najczęściej stosuje się do krycia dachów kopertowych to elementy małoformatowe, np. tradycyjna dachówka, gont lub wióry drewniane, płytki cementowo-włókniste. Można też stosować blachodachówkę lub blachę, ale wówczas trzeba liczyć się ze znacznym odpadem tych materiałów. Nad wyborem materiału pokryciowego warto zastanowić się na etapie planów inwestycyjnych, ponieważ w przypadku dachów czterospadowych rzeczywiste koszty bywają wyższe, aniżeli założone na wstępie. Wynika to choćby z faktu, że na powstałe naroża należy zastosować, droższe od podstawowych, dodatkowe elementy pokrycia.

Dlatego też decydując się na pokrycie domu dachem czterospadowym, warto jest dokładnie dopytywać, jakie będą ostateczne koszty wykonania takiego dachu, w zależności od rodzaju zastosowanego pokrycia. Nie są to wprawdzie dachy szczególnie drogie, ale też i nie najtańsze, co warto wziąć pod uwagę jeszcze na etapie wyboru projektu.

W Polsce dachy kopertowe są dość popularne mimo że sprawiają wiele trudności z zagospodarowaniem powierzchni poddasza usytuowanego pod nimi. Pojawiają się zarówno w budownictwie tradycyjnym, jak i w nowoczesnych formach architektonicznych. Stosuje się je także do krycia domów wznoszonych w stylu dworkowym.

Jednak bardzo ważną rzeczą jest w ich przypadku racjonalne rozplanowanie i umiejscowienie kominów oraz okien dachowych. Trzeba bowiem pamiętać, że komin powinien być umieszczony w dachu na tyle wysoko, aby mógł wytworzyć się w nim odpowiedni ciąg.

Pomimo atrakcyjnego wyglądu oraz swego rodzaju praktyczności, dachy kopertowe mają także i swoje wady. Zasadniczą jest powstanie licznych skosów pod ich połaciami. To też powoduje, że ten rodzaj dachu najczęściej stosuje się do krycia budynków parterowych, gdzie nie planuje się wykorzystania poddasza do celów mieszkalnych.

W przypadku domów, w których poddasze ma stać się powierzchnią użytkową – zagospodarowanie tej powierzchni pod kopertą jest nie lada wyzwaniem nawet dla doświadczonego projektanta wnętrz. Najbardziej wartościowa przestrzeń poddasza, czyli ta o największej wysokości, jest usytuowana pośrodku obrysu domu i jednocześnie pod samą kalenicą. To z kolei wymusza montaż okien połaciowych, albo lukarn, które doświetlą poddasze.

Częstym rozwiązaniem jest projektowanie lukarn na każdej z połaci dachu i dodatkowe uzupełnianie ich oknami połaciowymi. Nieraz można też spotkać domy, które mają więcej niż jedną nadbudówkę na jednej połaci. Warto jednak zauważyć, że tak doposażone dachy wyglądają na cięższe niż są w rzeczywistości, a nadmiar lukarn zaburza proporcje całej bryły budynku.

Innym sposobem, który stwarza możliwości zagospodarowania poddasza pod dachem kopertowym jest oparcie dachu na ściance kolankowej. Wiadomo, że im owa ścianka będzie wyższa – tym poddasze stanie się bardziej funkcjonalne. Jednak trzeba przy tym pamiętać, że zbyt wysoka ścianka kolankowa może wpłynąć negatywnie na proporcje bryły domu. Podobnie jest także z próbami zwiększania kąta nachylenia połaci. O ile sposób ten przynosi oczekiwane rezultaty w przypadku dachów dwuspadowych, to przy czterospadowych nie zyskuje się ani odpowiednio dużo przestrzeni pod dachem, ani jego zadowalającego wyglądu zewnętrznego.

Dach namiotowy jest rodzajem dachu kopertowego, czyli czterospadowego. Jednak to co odróżnia go od tradycyjnej koperty – to brak kalenicy. Połacie dachu namiotowego mają kształt trójkątów, których wierzchołki schodzą się w jednym, najwyższym punkcie dachu. Dach wykonuje się zawsze na rzucie kwadratu, co powoduje, że wszystkie cztery jego połacie mają taką samą wielkość i często - identyczny kąt nachylenia. Swym wyglądem dach namiotowy przypomina piramidę.

Podobnie jak w przypadku dachów kopertowych, przestrzeń poddasza jest trudna do zagospodarowania, dlatego dachy tego typu stosuje się najczęściej w domach parterowych na planie kwadratu, gdzie poddasze pozostanie powierzchnią nieużytkową. Znajdują też zastosowanie jako pokrycie garaży wolnostojących, czy wież dachowych. Tego typu dachy, o małym kącie nachylenia połaci często stosuje się w przypadku przebudowywanych domów‑kostek z lat 70.