Narzędzia ciesielskie

Agnieszka Jaros
Ciesielstwo to jedna z najstarszych profesji świata - ostatnio coraz częściej powracająca do łask społeczeństwa.

Ponieważ liczba cieśli w naszym kraju jest bardzo ograniczona, a zapotrzebowanie na nich wciąż wzrasta – zawód ten zaczyna być doceniany i godnie opłacany. Praca cieśli polega na obróbce drewna, choć różni się znacznie od pracy typowego stolarza. Zajmuje się on na ogół wykonaniem więźby dachowej, drzwi i okien budynku, a także konstrukcji wieńcowej domu. Doświadczenie cieśli jest również często wykorzystywane w czasie budowy coraz popularniejszych domów z bali. Do wykonywania swej pracy wspomniany fachowiec potrzebuje zestawu narzędzi, które w najprostszy sposób można podzielić na dwie zasadnicze kategorie. Rozróżnia się:

  • narzędzia ciesielskie ręczne,
  • narzędzia ciesielskie mechaniczne, czyli elektronarzędzia.

Narzędzia ręczne

Ręczne narzędzia do obróbki drewna wciąż spełniają takie same funkcje, jak przed wiekami. Jednak niegdyś były one nie tylko narzędziami służącymi wykonywaniu pracy. W dawnych czasach oprócz walorów czysto użytkowych, świadczyły o prestiżu. Często przekazywano je sobie z ojca na syna lub z mistrza na ucznia. Były bardzo starannie wykonane, często specjalnie zdobione, a ich posiadanie świadczyło o pewnym statusie właściciela.
Funkcje użytkowe narzędzi ciesielskich nie zmieniły się do dnia dzisiejszego. To co je odróżnia od historycznych poprzedników, to jedynie ergonomia i wydajność, czyli rzeczy nie mające wpływu na samą konstrukcję. Współcześni cieśle wciąż używają w swej pracy narzędzi ręcznych. Do podstawowych przyborów ciesielskich zalicza się:

  • topór ciesielski – nazywany potocznie ciesakiem. Służy on do obróbki pni drzew w celu otrzymania wydłużonych płaszczyzn. Posiada ostrze zamocowane prostopadle do drzewca, co umożliwia obłupywanie elementu wówczas, gdy powierzchnia ,obrabiana jest równoległa np. do fundamentu domu;
  • młotki ciesielskie - dzieli się je ze względu na ilość i kształt pazurów. Niektóre z nich są dodatkowo wyposażone w magnes, który w znaczny sposób ułatwia wbijanie gwoździ. Młotki te posiadają jeden pazur prosty lub zakrzywiony, jak również mogą posiadać dwa pazury. Młotek z dwoma pazurami to tzw. młotek szewski. Pazury zakrzywione służą głównie podważaniu gwoździ, zaś proste przydają się do demontażu różnorodnych elementów drewnianych, np. podłóg;
  • dłuta ciesielskie – ręczne narzędzia służące do ciężkich prac ciesielskich. Mogą posiadać ostrza o różnych szerokościach i solidną rękojeść z twardego drewna, np. grabowego. Wersje dłut dwuręcznych służą do końcowej obróbki czopów, gniazd i innych elementów połączeń ciesielskich;
  • strugi ciesielskie – nazywane gwarowo ręcznymi heblami. Posiadają stalowe ostrza osadzone w korpusie z drewna lub metalu. Służą do obróbki drewna na zasadzie jego skrawania. Mogą zarówno wyrównywać powierzchnie struganą, jak i tworzyć w niej rowki lub zagłębienia. Do wyrównywania powierzchni służą takie strugi, jak: zdzierak, równiak, gładzik, krzywak, kątnik, spajacz, kręgadło i spust. Rowki, wręby i wpusty można natomiast uzyskać za pomocą: wpustnika, wypustnika, zasuwnika, płytnika, wybieraka i wręgownika. Za pomocą bardziej specjalistycznych strugów można również profilować powierzchnie lub fakturować je;
  • piły do drewna – ręczne narzędzia posiadające ząbkowate ostrze. Ostrze to na ogół osadzone jest w ramie lub posiada rękojeść. Piły służą do cięcia elementów drewnianych wzdłuż lub poprzecznie w stosunku do ich włókien. W zależności od zastosowania rozróżnia się piły ramowe, piły jednouchwytowe oraz piły poprzeczne, służące cięciu drewna okrągłego
    i prętów;
  • narzędzia uzupełniające – oprócz podstawowych narzędzi ręcznych cieśla pracujący na budowie posługuje się jeszcze szeregiem innych dodatkowych przyborów. Pośród nich znajdują się tzw. narzędzia traserskie, pomiarowe, kontrolne i inne. Należą do nich m.in. kątowniki, kątomierze ciesielskie, piony, sznury do znaczenia linii, klamry ciesielskie, klamry budowlane oraz łomy.

Narzędzia ciesielskie
Narzędzia ciesielskie

Narzędzia mechaniczne

W dzisiejszych czasach większość narzędzi ręcznych można zastąpić narzędziami napędzanymi elektrycznie, czyli tzw. elektronarzędziami. Są one dużo wydajniejsze i wymagają użycia mniejszej siły fizycznej przez osobę, która je obsługuje. Cieśla jednak, jako jeden
z nielicznych fachowców budowlanych wciąż jest zmuszony w niektórych przypadkach do używania narzędzi ręcznych. Istnieją również i takie sytuacje, kiedy pracę może sobie ułatwić i przyspieszyć ją znacznie. Niektóre z istniejących elektronarzędzi dostępne są w dwóch wersjach, czyli narzędzia zasilane prądem sieciowym lub narzędzia z akumulatorem. Drugie z wymienionych powyżej okazują się dla cieśli szczególnie cenne, chociażby przez wzgląd na możliwość stosowania ich tam, gdzie nie doprowadzono jeszcze energii elektrycznej. Cieśla może usprawnić swoją pracę dzięki następującym elektronarzędziom:

  • pilarki ciesielskie – można nimi ciąć wzdłuż krawędzi materiału lub pod kątem – do 60°. Elektronarzędzia przydatne w czasie konstruowania więźby dachowej oraz podczas innych czynności ciesielskich. Są lekkie i bardzo wydajne. Umożliwiają głębokie i precyzyjne cięcie elementów drewnianych oraz posiadają regulację obrotów;
  • frezerki – urządzenia do wykonywania złączy na wpusty w drewnie. Nadają się do pracy zarówno w drewnie miękkim, jak i w jego twardych gatunkach. Posiadają regulację głębokości frezowania i możliwość dostosowania go do wymaganych wielkości wpustów. Niektóre z maszyn są dodatkowo wyposażone w kątomierz, co znacznie oszczędza czas na wymiarowanie i znakowanie wymaganego kąta wpustu;
  • wiertarki i wiertarko-wkrętarki – elektronarzędzia, bez których nie funkcjonuje żadna budowa. Posługują się nimi także i cieśle. Wiertarki ciesielskie to maszyny na stojaku wiertarskim, przeznaczone do wiercenia otworów pod pierścienie, kliny i złącza metalowe. Wiertarko-wkrętarki natomiast są powszechne nie tylko w ciesielstwie poprzez dużą wygodę ich użytkowania. Urządzenia są lekkie, niewielkie i wyposażone w akumulator zasilający. Wręcz niezastąpione we wszelkiego rodzaju pracach montażowych;
  • mechaniczne strugi ciesielskie – są przeznaczone do strugania krokwi i belek. Bardzo często używane przez cieśli w czasie montażu więźby dachowej ze względu na oszczędność czasu i siły roboczej. Posiadają różne szerokości strugania, jak i możliwość ustawienia grubości wiórów. Cenione na budowach ze względu na lekkość i prostą obsługę;
  • dłutownice łańcuchowe – często posiadają dodatkowe przystawki. Są wyposażone w silnik o dużej mocy, co usprawnia i przyspiesza pracę. Za ich pomocą można robić nacięcia i rowki w drewnie bez użycia większej siły fizycznej.

Targi Mieszkań w Expo Kraków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na e-dach.pl e-dach.pl
Dodaj ogłoszenie