Jak poprawić ciąg w kominie. Praktyczne porady

Kiedy mamy do czynienia ze zbyt słabym ciągiem kominowym – rozpalenie ognia jest trudne. Jeśli nawet uda nam się już tego dokonać – dym może cofać się do pomieszczenia, a paliwo nie spali się całkowicie. Powinniśmy pamiętać, że niewłaściwe spalanie paliwa może powodować powstawanie zabójczego tlenku węgla, którego obecności w pomieszczeniu ani nie zauważymy, ani nie poczujemy. Gdy zaś ciąg będzie nadmierny – kocioł lub kominek nie wykorzystają w pełni swojej mocy, ponieważ spalanie paliwa będzie zbyt szybkie. Oznacza to, że nawet przy nadmiernym jego zużyciu, w pomieszczeniach wciąż może panować chłód.

Efektywność pracy kotłów i kominków zależna jest m.in. od nasilenia ciągu kominowego. Dlatego producenci tych urządzeń podają przy jakim ciągu ich wyroby są w stanie pracować najwydajniej. Dla kominków minimalna wartość podciśnienia w kominie wynosi 10 Pa. Dla kotłów centralnego ogrzewania szacuje się ją na 10–25 Pa. Do sprawdzenia prędkości wypływającego z komina powietrza służy urządzenie zwane deprymometrem. Za pomocą tego urządzenia, siłę ciągu można sprawdzić samodzielnie. Jednak lepiej jest czynność tę powierzyć uprawnionemu kominiarzowi lub osobie instalującej urządzenie grzewcze.
Trzeba pamiętać, że rozgrzane spaliny są lżejsze niż powietrze atmosferyczne i właśnie dlatego unoszą się do góry. Szybkość ich unoszenia zależy od temperatury (zarówno samych spalin, jak i temperatury otoczenia). Im różnica tych dwóch temperatur będzie większa, tym ciąg kominowy silniejszy. Logiczne jest zatem, że z najsilniejszym ciągiem mamy do czynienia zimą, a z najsłabszym w lecie. Na poprawę ciągu w kominie może wpływać wiatr. Jednak i on nie zawsze jest zjawiskiem pożytecznym.

Dobrze działający komin jest połową sukcesu w drodze do bezproblemowego rozpalenia w piecu i bezpiecznego ogrzania domu. Jednak w praktyce dość często napotyka się trudności wynikające z niewłaściwego ciągu. Jego siła może być zakłócana wieloma czynnikami. Do najczęściej spotykanych należą:

• Wiatr – o ile wiatr boczny, opływający komin w około jest zbawienny dla poprawienia ciągu kominowego (powoduje podniesienie podciśnienia w przewodzie), o tyle już wiatr opadający może powodować zawirowania w okolicy komina i powstanie stref nadciśnienia. W efekcie końcowym komin przestaje funkcjonować prawidłowo, czego następstwem jest cofanie się dymu do pomieszczeń (powstanie ciągu wstecznego).
• Temperatura komina – kominy zewnętrzne wymagają wyposażenia ich w izolację cieplną. Jeśli w przewodzie panuje zbyt niska temperatura – ciąg nie będzie optymalny. Potwierdzeniem istnienia tego problemu jest stabilizacja ciągu dopiero po pewnym czasie od momentu rozpoczęcia palenia w piecu.
• Zbyt niski komin – minimalna wysokość komina dla domu jednorodzinnego wynosi około 5 m. Wówczas możliwe jest sprawne i bezpieczne odprowadzenie spalin poza budynek. Równie istotna jest wysokość na jaką wylot komina wyprowadzono ponad połać dachu. Kwestia ta jest uregulowana obowiązującą w naszym kraju normą oraz mówią o niej także „Warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie”.
• Niewłaściwy przekrój i budowa komina – w zbyt wąskim lub posiadającym nagłe zmiany przekroju kominie, problemy z ciągiem są nagminne. Średnica przewodu powinna być dostosowana do wielkości otworu paleniska. Przy palenisku o przekroju mniejszym niż 25 cm – średnica przewodu powinna wynosić 15 cm. Przy większych paleniskach – przewód kominowy powinien być odpowiednio szerszy. Jeżeli zamontowany w domu kominek ma dużą moc – standardowe wymogi dotyczące przekroju kominów mogą okazać się niewystarczające.
• Zły stan techniczny komina – wszelkie nierówności występujące na wewnętrznej powierzchni przewodu kominowego pogarszają ciąg, ponieważ stanowią przyczynę osadzania się na nich sadzy. Nadmiar sadzy w kominie nie tylko zawęża jego przekrój wewnętrzny, ale również jest częstym powodem niebezpiecznych wybuchów i pożarów.

Aby skutecznie wzmocnić siłę ciągu w kominie, zacząć należy od ustalenia przyczyny, która spowodowała zakłócenia. Gdy komin jest zanieczyszczony sadzą, wystarczająca okaże się z pewnością interwencja kominiarza. Jednak w przypadku kominów w złym stanie technicznym lub wybudowanych w nieprawidłowy sposób – sprawa nie jest już taka prosta. Niekiedy oczekiwany efekt przynosi drobna naprawa czy uszczelnienie przewodu, ale częściej komin wymaga gruntownej przebudowy lub przynajmniej przedłużenia. Wówczas wydłuża się wkład kominowy w taki sposób, by jego zakończenie znajdowało się wyżej niż przeszkoda osłabiająca ciąg. Takimi przeszkodami może być kalenica dachu, szpaler wysokich drzew lub dach sąsiedniego budynku. Należy pamiętać, że przedłużenie komina trzeba obłożyć izolacją cieplną.

Innymi sposobami na wzmocnienie ciągu w kominie jest zastosowanie dostępnych na rynku urządzeń. Do najprostszych należą nasady kominowe. Chronią one komin przed powstawaniem w nim zawirowań wiatru, zwiększają podciśnienie i jednocześnie wzmacniają ciąg. Najczęściej stosuje się nasady samonastawne tj. takie, które samodzielnie ustawiają się w kierunku wiejącego wiatru. Decydując się na kupno nasady, warto wybierać spośród wyrobów wykonanych z wysokogatunkowej stali kwasoodpornej. Tanie nasady ze zwykłej stali ocynkowanej nie są w stanie posłużyć dłużej niż jeden sezon, gdyż ulegają korozji lub przepalają się. Urządzenia te są dobrym sposobem na poprawienie ciągu, ale niestety nie działają, gdy na zewnątrz nie ma wiatru.

Problem bezwietrznej aury, jak również kwestie związane z niewłaściwymi wymiarami i wysokością komina rozwiązują mechaniczne wyciągi kominowe. Ich pracą steruje się ręcznie, elektronicznie lub bezprzewodowo. Chodzi o to, aby uzyskać odpowiednie obroty wentylatora. Wówczas spaliny są zasysane przez otwór zlokalizowany w jego podstawie i następnie wyrzucane na zewnątrz przez obracający się wirnik. Takie wyciągi montuje się na zakończeniu komina, a komin wyposaża w czujnik temperatury, który odpowiedzialny jest za włączanie i wyłączenie urządzenia wytwarzającego ciąg.

Pamiętajmy, że za problemy z rozpalaniem w kominku lub kotle odpowiedzialna może być również niewłaściwie działająca wentylacja nawiewna. W takim przypadku można zastosować nawiewniki okienne lub wykonać profesjonalny nawiew powietrza w pobliżu paleniska.

Rzadszą, choć także zdarzającą się uciążliwością jest zbyt silny ciąg kominowy. Nadmierny ciąg powoduje zbyt szybkie i mało wydajne spalanie paliwa, a do czynienia mamy z nim najczęściej w przypadku kominów zbyt wysokich lub o za dużym przekroju w stosunku do rozmiarów paleniska. Jednak zmniejszenie ciągu jest dużo prostsze niż nasilenie jego mocy. Większość kotłów i wkładów kominowych wyposaża się bowiem w tzw. szyber, za pomocą którego zakrywa się część przekroju przewodu i tym samym ogranicza ciąg. Taki szyber można też dokupić zupełnie oddzielnie i samodzielnie go zamontować. W specjalistycznych sklepach lub marketach budowlanych nabędziemy również moderatory ograniczające ciąg oraz wentylatory kominowe. Ostatnie z wymienionych wydają się być najlepszym rozwiązaniem, ponieważ część z nich jest w stanie (w zależności od istniejącej potrzeby) zarówno zwiększyć ciąg, jak i zmniejszyć go.