Dach z okapem, czy bez? Porównujemy rozwiązania

Wojciech Lechowski
Okap lub jego brak znacząco wpływa na wygląd domu. Decydując się na dane rozwiązanie, trzeba też pamiętać o kwestiach technicznych.
Okap lub jego brak znacząco wpływa na wygląd domu. Decydując się na dane rozwiązanie, trzeba też pamiętać o kwestiach technicznych. Wienerberger
Okap to bardzo istotny element dachu. Przede wszystkim pełni funkcje praktyczne, ale ma też estetyczne znaczenie – tworzy określony charakter architektoniczny domu.

Za zasadniczą funkcję okapu uważa się ochronę ścian i krawędzi dachu przed zaciekaniem wody opadowej. Szerokość okapu wynosi od 50 do 90 cm i jest uzależniona od ogólnej powierzchni dachu. Przyjęte wymiary są w pełni wystarczające, aby okap mógł wypełniać przypisane mu funkcje i jednocześnie nie zacieniał nazbyt pomieszczeń domu. Rolą okapu jest:

  • odprowadzenie wody opadowej (deszczu, topniejącego śniegu) z dala od elewacji budynku,
  • ochrona elewacji przed zawilgoceniem, np. przed zacinającym deszczem,
  • osłona przed słońcem i odpowiednie zacienienie pomieszczeń w upalne dni,
  • wietrzenie przestrzeni pod pokryciem dachu,
  • zdobienie niektórych konstrukcji architektonicznych.

Jak zbudowany jest okap dachu?

Konstrukcją nośną okapu są krokwie, wystające poza obrys muru, cięte prostopadle i równolegle do ścian budynku. Niekiedy końcówki krokwi profiluje się w sposób ozdobny. Do krokwi mocuje się deską okapową, a do niej z kolei haki i w końcu orynnowanie domu. Bardzo ważny jest właściwy montaż obróbek ze specjalnie uformowanej blachy. Są one bowiem odpowiedzialne za odpowiednie kierowanie wody spływającej z dachu - zarówno deszczówki, jak i skroplonej na powierzchni membrany dachowej pary wodnej. W tym celu wygina się dolną krawędź pasa nadrynnowego w kształcie łzawika.  
Nie mniej ważne jest również pozostawienie szczelin wentylacyjnych pomiędzy membraną, a pokryciem dachowym. Należy jednak pamiętać o ich odpowiednim zabezpieczeniu (siatką lub kratką) przed ptactwem, owadami i mniejszymi zwierzętami, które lubią zakładać swe gniazda właśnie w tej części dachu.

Tradycyjnie - dom z okapem

Wysunięty okap dachu wiąże się z tradycyjną architekturą domu.
Wysunięty okap dachu wiąże się z tradycyjną architekturą domu. Katarzyna Laszczak

Okapy występują w przeważającej liczbie polskich domów. Zastosowanie okapu lub jego brak często zależy od tradycji regionalnych - w Kanadzie domy częściej nie mają okapów, ani parapetów okiennych, z kolei w Szwecji projektanci
i budowniczowie, uważają budowanie domów bez okapów za całkowicie nieracjonalne, ze względu na częstą konieczność odnawiania elewacji budynków. Szwedzkie domy są zaopatrzone w okapy i to bardzo szerokie. W Japonii okap dachu to niemal symbol, chroniący tak przed gorącym słońcem, jak i nawałnicą deszczu.

Oprócz uwarunkowań technicznych i czysto użytkowych wykonanie okapu lub jego brak zależy również od indywidualnych upodobań właścicieli domu. Okap bardzo wysunięty poza linie murów powoduje optyczne obniżenie konstrukcji budynku i sprawia, że dom nabiera proporcji horyzontalnych (bryła staje się bardziej rozłożysta). W przeszłości dach mocno wysunięty poza obrys muru, uważano za typowo polski. Wiązało się to z popularnością krycia domów strzechą. Przy tym pokryciu nie stosuje się rynien, a wysunięty okap odprowadza wodę poza obrys budynku.

Obecnie wysunięte okapy stosuje się w tradycyjnych domach góralskich, jak również w przypadku ciepłych, projektowanych indywidualnie - domów wiejskich, szczególnie krytych trzciną. Szerokie okapy to głównie atrybut architektury tradycyjnej i stylizowanej.

Nowocześnie - dom bez okapu

Pomimo że domy bez okapów charakteryzują się nowoczesną i oryginalną bryłą, były budowane już przed wojną. Do dziś można je spotkać na terenie Śląska i Wielkopolski, gdzie zachowały się poniemieckie budynki.
Dachy takie znajdują coraz większą liczbę zwolenników. Polacy jednak nie są szczególnie podatni na nowości i do domów bez okapów podchodzą z pewną dozą sceptycyzmu. Odejście od tradycjonalizmu można zaobserwować w budownictwie energooszczędnym. W przypadku takich domów nie stosuje się okapu, ponieważ uważa się, że przeszkadzają one w wykorzystaniu zupełnie darmowej energii, płynącej z działania promieni słonecznych. Szeroki okap, rzeczywiście zacienia wnętrza domu i utrudnia docieranie słońca do poszczególnych pomieszczeń. W efekcie może to zwiększyć zużycie energii, potrzebnej do ogrzania domu.

W domu bez okapu, w czasie letnich upałów, może być naprawdę gorąco. Dlatego, przynajmniej od strony południowej konieczne są markizy lub rolety, które osłonią wnętrza od nadmiernego działania słońca. Ponadto, wykonanie elewacji wymaga zastosowania specjalnych, odpornych na działanie wody materiałów. Dach bez okapu nie ochroni także stolarki okiennej, a szyby są ciągle narażane na zacinający deszcz, przez co wymagają częstszego mycia.

Niewidoczny okap nadaje bryle domu nowoczesny wygląd.
Niewidoczny okap nadaje bryle domu nowoczesny wygląd. Galeco

Niewidoczny to też okap

Według dekarzy i znawców konstrukcji dachu – dach bez okapu w rzeczywistości nie istnieje. Każdy dach musi być nim zakończony. Robi się to jednak w ten sposób, aby obrys dachu pokrył się z obrysem domu, a okap stał się niewidoczny. W takim przypadku pas podrynnowy należy wykonać bardzo starannie, a rynnę zwaną gzymsówką wypuścić poza ściany. Warto również zastosować podgrzewacze wewnątrz rynien, aby w czasie mrozów uniknąć powstawaniu malowniczo wyglądających, lecz bardzo niebezpiecznych, zwisających sopli lodowych.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Najem krótkoterminowy - czy zmienią się zasady?

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na e-dach.pl e-dach.pl