Wad zagospodarowywania dachów płaskich w celach użytkowych praktycznie trudno jest się doszukać. Rozwiązania tego typu są cenione zarówno przez użytkowników domów jednorodzinnych, jak i coraz częściej wpisują się też w krajobrazy wielkomiejskie. Tarasy na dachach wykorzystuje się jako punkty widokowe, czy miejsca spotkań biznesowych. Są atrakcją pod względem usytuowania oraz często stanowią namiastkę tego, co odebrano naturze. Wykonie tarasu na dachu nie jest jednak zadaniem prostym, a niekiedy bywa też całkowicie niemożliwym do zrealizowania. Dodatkowo, inwestycja jest dość kosztowna.
Taras na dachu – formalności
Adaptacja dachu płaskiego i zorganizowanie na nim tarasu w budynku, który już istnieje – wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Dlatego też przedsięwzięcie lepiej jest planować od razu i w taki sposób, aby uwzględniał je projekt budowlany. W sytuacjach, w których taras ma powstać na istniejącym już od jakiegoś czasu dachu – konieczne jest wykonanie oddzielnego projektu i przedłożenie go w urzędzie wraz z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę. Do wniosku należy także załączyć niezbędne ekspertyzy, dotyczące wytrzymałości konstrukcji budynku oraz planowany harmonogram generalnego remontu dachu. Należy zdawać sobie sprawę, że prowadzenie remontów na dachu nie wymaga posiadania pozwolenia na budowę jedynie w sytuacji, kiedy w grę wchodzi wymiana samego pokrycia dachowego. Natomiast, w przypadku adaptacji dachu na taras – przebudowie musi ulec cała konstrukcja dachu.
System stropodachu odwróconego
Tradycyjny układ warstw w dachu płaskim to: materiał pokryciowy, folia wstępnego krycia lub deskowanie, izolacja cieplna i paroizolacja. Taki dach nie nadaje się jednak do przyjęcia obciążeń
w postaci mebli ogrodowych, czy roślinności. Próby zaaranżowania go na taras skończą się z całą pewnością powstaniem uszkodzeń i sukcesywnym zalewaniem budynku. Aby taras mógł zacząć funkcjonować na dachu – należy zastosować konstrukcję odwróconą. Polega ona na zamianie warstwy uszczelniającej z warstwą ocieplającą. Konstrukcje dachów odwróconych różnią się nieco od siebie w zależności od ich końcowego przeznaczenia. Innej konstrukcji wymaga bowiem dach przeznaczony pod ogród, a innej dach – pod parking, czy miejsce wypoczynkowe. Tarasy na dachach wiodą tutaj niepodważalny prym. Dodatkowa powierzchnia użytkowa jest doceniana tak przez właścicieli niewielkich działek budowlanych, jak i przez mieszkańców dużych miast, dla których wyjście na taras jest niemal jedyną możliwością na wypoczynek i relaks wśród roślinności. Użytkowanie dobrze zaprojektowanego i umiejętnie wykonanego dachu odwróconego nie niesie żadnych zagrożeń dla konstrukcji budynku. Dachy takie nie przeciekają i służą użytkownikom zgodnie z ich przeznaczeniem, przez długie lata. Taras uzupełniony o roślinność w donicach oraz odpowiedni zestaw mebli, a dodatkowo usytuowany ponad ziemią – pozwoli na zasłużone chwile relaksu w czasie wielu letnich wieczorów i poranków. Jeśli decydujemy się na zastosowanie na podłodze desek tarasowych – układ warstw powinien wyglądać następująco:
- deski tarasowe;
- legary;
- żwir;
- membrana;
- izolacja;
- strop.
Jednak do wykonania tarasów usytuowanych na dachach stosuje się też inne materiały. Należą do nich: płyty betonowe i kamienne, płytki ceramiczne, drewno oraz deski z kompozytów drewnianych.
Sama podłoga, tarasu nie czyni...
Należy zdawać sobie sprawę, że o ile adaptacja dachu na taras jest przedsięwzięciem niezwykle kuszącym, o tyle wymaga ogromnego nakładu pracy oraz posiadania odpowiednich środków finansowych. Taras, a zwłaszcza ten usytuowany na dachu, to nie tylko sama podłoga. Poza koniecznością jej wykonania, trzeba jeszcze zadbać o barierki, dopasować odpowiednie rośliny oraz wstawić na taras wygodne i trwałe meble. Barierki tarasów na dachu często mają formę murowaną. Wykonuje się je z betonu, cegły, klinkieru, jak również z metalu, drewna oraz tworzyw sztucznych. Ważne jest, aby balustrada pasowała stylem do budynku oraz właściwie zabezpieczała całą przestrzeń tarasu. W wydatkach związanych z aranżacją tarasu należy także uwzględniać koszt zakupu roślin oraz mebli. Konieczne jest też wzięcie pod uwagę kosztów pielęgnacji i utrzymania roślin oraz sezonowego konserwowania sprzętów znajdujących się na tarasie. Ponadto, dobrze jest jeśli taras posiada przynajmniej częściowe zadaszenie. Warto zadbać by i ten niewielki daszek pasował do całego budynku. Zadaszenie tarasu zostanie szczególnie docenione w czasie letnich upałów oraz podczas opadów deszczu. Wysokość potrzebnych na to wszystko nakładów finansowych może być dla nas niekiedy zaskakująca. Dlatego też przed podjęciem ostatecznej decyzji o adaptacji dachu na taras dobrze jest poprosić profesjonalną firmę o wstępną symulację kosztów.
Tarasy na dachach bloków i miejskich apartamentowców
Krajobraz wielkich miast jest szczególnie ubogi pod względem roślinności. Tym samym, to właśnie mieszczuchy tęsknią najbardziej za wypoczynkiem pod gołym niebem i pośród bujnej zieleni.
Z zadowoleniem można stwierdzić, że osoby obejmujące stanowiska Architektów Miast stają ostatnio na wysokości zadania. Ogrody i tarasy na dachach stają się bowiem coraz powszechniejsze w dużych miastach. Widać zatem, że formalności związane z adaptacją dachów są do przebrnięcia, a urzędniczy sprzeciw zdarza się jedynie w uzasadnionych przypadkach. Do takich przypadków należą przede wszystkim budynki starego typu, których konstrukcja nie jest przygotowana do utrzymania dodatkowego obciążenia. W budynkach nowszych, nawet kiedy dachy posiadają tradycyjny układ warstw – przekształca się je w stropodachy odwrócone i z całym zaangażowaniem lokatorów urządza tam miejsce do wypoczynku i relaksu. W myśl tej zasady postępują także projektanci oraz deweloperzy, którzy aktualnie budują domy mieszkalne. W nowoczesnych apartamentowcach – dachy są najczęściej od razu projektowane w taki sposób, aby można było zaadaptować je na taras lub ogród. Warto wiedzieć, że prototypem polskiego ogrodu na dachu jest ogród, znajdujący się na dachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Uchodzi on za jeden z najciekawszych dachowych ogrodów w Europie, a jego istnienie oraz niesłabnąca popularność z całą pewnością przyczyniają się do naśladownictwa przez inne polskie miasta. Tym samym,
w mniejszej skali i urodzie, ale ogrody na dachach pojawiły się już w Krakowie, Łodzi, Gdańsku i wciąż powstają nawet w nieco mniejszych miastach. Fakt ten świadczy o zwiększającej się popularności innowacyjnego rozwiązania i napawa optymizmem – nie tylko ekologów.
