Dachówka karpiówka - pokrycie dachowe o klasycznym kształcie

Dachówka ceramiczna jak łuska karpia

Dachówka karpiówka doskonale nadaje się do krycia dachów o skomplikowanych kształtach. Nazwa wzięła się stąd, że pokrycie dachowe przypomina łuskę karpia. Obok dachówki mnicha-mniszki jest to jeden z najstarszych typów dachówek ceramicznych. Karpiówki zrodziły się w średniowieczu i w rozrastających się europejskich miastach zastąpiły gont drewniany.
Ta płaska i wąska dachówka o kształcie zbliżonym do prostokąta wyglądem nawiązuje właśnie do gontu. Zakończenie dolne, zwane noskiem, najczęściej jest owalne, lico (widoczna strona) karpiówki może być gładkie lub żłobione. Ze względu na niewielkie wymiary dachówki karpiówki można kryć nimi dachy o nawet bardzo skomplikowanych kształtach, np. w formie stożka.

Pokrycie z dachówki karpiówki to jedno z cięższych pokryć dachowych - metr kwadratowy materiału może ważyć nawet 75 kg. Pojedyncze dachówki wyglądają wprawdzie dość delikatne, ale są one układane w dwóch warstwach, co znacznie zwiększa ciężar metra kwadratowego pokrycia dachowego.

Karpiówki to dachówki ceramiczne płaskie, o standardowych wymiarach 380 x 180 mm; produkowane są także nieco mniejsze. Specjalnie wyprofilowany spód umożliwia zaczepienie na łacie. Część producentów profilowanie zastępuje otworami - takie dachówki przybija się do łat gwoździami. Można mocować je także za pomocą drutu: co drugą lub czwartą w rzędzie poziomym, w zależności od kąta nachylenia połaci dachowych oraz ekspozycji dachu (to zależy od regionu Polski, usytuowania względem stron świata oraz wysokości nad poziomem terenu).

Na dachu stromym, narażonym na działanie wiatru producenci zalecają mocowanie każdej dachówki. Trzeba jednak pamiętać, że mocowanie dachówek do podłoża utrudnia ewentualną wymianę uszkodzonych elementów.

Dachówka karpiówka najlepiej nadaje się do krycia dachów o kącie nachylenia powyżej 30º. W przypadkach, kiedy nachylenie połaci dachowej jest mniejsze, trzeba zastosować dodatkowe zabezpieczenie przed wilgocią (np. pełne poszycie z desek albo płyt, pokryte papą lub folią). Dachówka karpiówka, jako pokrycie małoformatowe doskonale nadaje się do krycia dachów o skomplikowanym kształcie. Bardzo dobrze nadaje się również do wykonywania takich elementów jak wole oko.

Typowe dachówki karpiówki są zaokrąglone, są także dachówki proste, sześciokątne, segmentowe, łukowe, gotyckie i kościelne. Ze względu na wymiary i kształt są najbardziej „plastycznymi” z dachówek. Obok koloru i kształtu mogą różnić się fakturą. Najpopularniejsze są gładkie, produkowane są też chropowate, szczotkowane (z nieregularnymi wyżłobieniami) i czesane (z gęstymi, regularnymi wyżłobieniami).

Wygląd dachu pokrytego karpiówką zależy nie tylko od kształtu dachówki, ale także od sposobu jej ułożenia. Karpiówkę można układać pojedynczo lub podwójnie, przy czym krycie pojedyncze nie zapewnia jednak wystarczającej szczelności i nie powinno być stosowane do krycia domów mieszkalnych. W kryciu podwójnym - w łuskę lub w koronkę - w każdym przekroju poprzecznym warstw dachu są dwie dachówki.

Przy pokryciu w łuskę poszczególne rzędy układane są z zachowaniem mijania się styków. Łaty rozstawione są na taką odległość, że dachówki z trzeciego kolejnego rzędu jeszcze lekko nachodzą na dachówki z pierwszego rzędu. Wzór w koronkę powstaje przez ułożenie dolnej warstwy, którą zaczepia się o łaty zaczepami wystającymi z dachówek; warstwę wierzchnią - opierając zaczepy na górnych krawędziach dachówek pierwszej warstwy. Rozstaw łat (przy obu typach krycia) zależy od kąta nachylenia połaci dachu: im jest mniejszy, tym szczelniejsze powinno być pokrycie, a odstęp między łatami mniejszy.