Pracownie architektoniczne oferują inwestorom tysiące projektów gotowych, z szeroką gamą rozwiązań estetycznych i technologicznych. Są one tak opracowane, by odpowiadać różnym budżetom, rozmiarom działki oraz gustom. Wybór projektu nie jest jednak łatwym zadaniem, ponieważ trzeba wziąć pod uwagę bardzo wiele czynników. Poza rozkładem pokoi czy wielkością garażu musimy zwrócić uwagę na dach (kształt i typ). Jest to jedna z najbardziej widocznych części domu, powinien więc podobać się inwestorom, ale poza kryterium estetycznym nie wolno zapominać o zagadnieniach takich, jak rodzaj pokrycia dachowego czy przystosowanie kształtu dachu do warunków panujących w miejscu, gdzie położony będzie dom.
Pokrycie dachowe
Przeglądając katalogi z projektami gotowymi, rzadko zwracamy uwagę na to, jakie pokrycie zostało zaplanowane przez architekta. Tymczasem to właśnie materiał pokryciowy determinuje trwałość oraz wygląd dachu, a także mniej oczywiste zagadnienia, takie jak temperatura i poziom hałasu na poddaszu. Dlatego warto zdecydować się na materiał wytrzymały, odporny na działanie warunków atmosferycznych, mrozoodporny i długowieczny. Wymogi te spełnia m.in. dachówka ceramiczna. Co więcej, to właśnie od materiału pokryciowego i właściwie zastosowanej izolacji, będzie zależeć temperatura na poddaszu – jeśli nie chcemy, by latem było tam gorąco, a zimą - by ciepło nie uciekało na zewnątrz generując wysokie rachunki za ogrzewanie, powinniśmy wybrać materiał stosunkowo ciężki, który nie pozwala na łatwe przenikanie ciepłego i zimnego powietrza. Najlepiej wykona to zadanie ceramika w połączeniu z ociepleniem z wełny mineralnej o odpowiedniej grubości. Zapewniona w ten sposób termoizolacja idzie w parze izolacyjnością akustyczną, która jest niezwykle istotna dla komfortu mieszkania. Każdy, kto miał sypialnię na poddaszu użytkowym wie, jak uciążliwy może być odgłos padającego deszczu, jeśli dach pokryty jest lekkim materiałem takim jak blacha.
Pokrycie a kształt dachu
Kiedy inwestorzy podejmą już decyzję, jakie pokrycie dachowe najlepiej spełni ich oczekiwania, muszą pod tym kątem przyjrzeć się projektom gotowym. Większość z nich z góry określa bowiem typ materiału, który będzie zastosowany na dach, ponieważ ma to istotny wpływ na rozwiązania technologiczne, w tym przede wszystkim przekrój krokwi i innych elementów więźby. Niektóre typy dachu bardzo ograniczają wybór pokrycia – wymagający jest tu szczególnie dach płaski. Projekt zawiera wytyczne, które obowiązują później zarówno inwestora, jak i dekarzy. W trakcie budowy nie powinno się bez konsultacji z architektem lub konstruktorem zmieniać pokrycia dachowego, ponieważ może to wymagać przekształceń w konstrukcji więźby. Podobnie z innymi elementami – inwestor nie może np. na własną rękę dodać lukarny czy przedłużyć połaci, nawet o jedną dachówkę. Jeśli projekt został samowolnie zmodyfikowany i w trakcie budowy pojawią się błędy, inwestorzy nie będą mieli podstaw do dochodzenia swoich racji ani w sądzie, ani u ubezpieczyciela.
Dach - koszty
Tak jak w przypadku każdej inwestycji, ważny jest również przeznaczony na budowę budżet. Należy przy tym pamiętać, że im bardziej skomplikowana forma, tym większe koszty realizacji. Dach charakteryzujący się małą liczbą płaszczyzn, rzadszym występowaniem załamań połaci oraz ograniczeniem elementów ozdobnych, pozwoli na zmniejszenie nakładów finansowych. Droższe będzie natomiast wykonanie dachu wielopłaszczyznowego, ze względu na większą ilość materiałów potrzebnych do wykończenia kalenicy i koszy. Ważnym punktem w kosztorysie są również różnego rodzaju elementy konstrukcyjne, takie jak lukarna lub wole oko, wymagające zastosowania dodatkowych materiałów uszczelniających i większego nakładu pracy przy obróbce. Stopień skomplikowania połaci dachowej wiąże się również z koniecznością zakupu odpowiedniej ilości oraz typu akcesoriów wykończeniowych. Przykładowo, aby wykończyć dach jednospadowy potrzebne są standardowe i skrajne dachówki pulpitowe. Natomiast im prostszy projekt, tym mniej środków będziemy musieli przeznaczyć na zakup dachówek specjalnych, m.in. dachówek skrajnych lub dwufalowych, stosowanych przy zakończeniach krawędzi.
Lokalizacja budynku też jest ważna
Kolejna istotna kwestia to panujące w miejscu zaplanowanej budowy warunki klimatyczne. Jeśli budynek położony jest na otwartej przestrzeni, np. między dwoma fragmentami lasu, trzeba liczyć się z występowaniem bardzo silnych podmuchów wiatru oraz dużych opadów śniegu i deszczu.
W takich okolicznościach zaleca się dach stromy, a także wykonanie szczelnego podkładu, np. pełnego deskowania pokrytego papą lub specjalną folią_. _Ponadto, jeśli dom położony jest blisko lasu, dach jest szczególnie podatny na porastanie mchem. Warto wtedy pomyśleć o dachówkach angobowanych, a jeszcze lepiej - pokrytych glazurą, ponieważ są najbardziej odporne na to zjawisko dzięki swej gładkiej powierzchni, która pozwala na samooczyszczanie się dachówek przy każdych opadach deszczu. Jeśli na etapie wybierania projektu weźmiemy pod uwagę tych kilka podstawowych kwestii, przez długie lata dach będzie spełniał nasze wymagania.
